Durangaldea kotxez / Ruta en coche por Durangaldea

[eu]
Ibilbide honek Durangaldeko "ezinbesteko" guztiak egiteko aukera ematen du. Urkiolako Parke Naturaletik abiatuta, mendatea jaitsi eta Mañaria eta Izurtza igaro ondoren, Durangon sartuko gara Tabiratik. Hemen merezi du alde zahar zaindua eta Historia eta Arte Museoa bisitatzea. Goiuria, Momoitio eta Garaiko Durangaldeko balkoietara igo ondoren, Gerediagatik jaitsi eta Berriz aldera abiatuko gara. Bertan, Berrizjauregiko lorategi botaniko-historikoa bisitatuko dugu, herriko udaletxearen ondoan.

Elorrioko norabidean jarraituko dugu, baina, hirigune historikora iritsi aurretik, Arginetako nekropolia bisitatuko dugu. Elorrio ikusi eta gero, Abadiñoko Muntsaratz dorrerantz abiatuko gara, baina, dorre horretara iritsi baino lehen, merezi du ezkerrera desbideratzea, Urkiolako Parke Naturalaren beste ikuspegi bat bilatzeko. Kasu honetan, iparraldetik, Atxondo bailara berdeko baserriak ikusiko ditugu, Anbotoko harri-muturraren azpian eta Arrazolako Bide Berdearen ondoan.

Interes botanikoa:

Pagadi lepatuak, urkiak eta Gernikako arbolaren kimua Urkiolan
Santutegiaren inguruetan pagadi lepatuak ezagutzeko modurik errazena daukazu. Pagoen adarrak inausteko modu berezi honek argimutilaren forma karakteristikoa hartzea eragiten du. Pagadi lepatuez gain, bertan haritz berezi bat, Gernikako Arbolaren kimua eta urki batzuk aurkituko ditugu. Azken espezie hau ugaria izango zen inguru honetan, Urkiola izena bertatik baitator.

Pinondo plazako zuhaitz apartak
Jauregi indiano bateko lorategi pribatu zahar hau gaur egun parke publiko bat da. Bertan "erraldoi berde" batzuk nabarmentzen dira, hala nola Libanoko zedro bat, Atlaseko zedro bat eta Sekuoia handi bat.

Garaiko artea
Arte monumental hau baserri baten ondoan dago, BI-3341 errepidetik gertu, Goiuria eta Garai artean. "Zuhaitz aparta" gisa izendatuta dago Eusko Jaurlaritzaren katalogoan.

Momoitioko ehun urte gorako haritzak eta arteak
Momoition, baselizaz eta begiratokiaz gain, tamaina handiko haritz multzo bat aurkituko dugu, tokiari xarma berezia ematen dionak. Inguruko zelaietan aurkitu ahal ditugun arte zaharrei erreparatzea benetan merezi du.

Berrizjauregiko lorategi botaniko-historikoa
Jauregi baten izandako lursail zati batean murgilduko gara. Jauregia, gaur egun, Berrizko udalaren egoitza da. Tamaina handikoak diren espezie autoktono eta exotikoen zuhaitzez gain, lorategi zoragarri honetan, udalerriaren historiarekin lotura estua duten beste elementu garrantzitsu batzuk aurkituko ditugu.

Argiñetako ehun urte gorako haritzak
Argiñetara hurbiltzen denak bere nekropoli ospetsua bisitatzeko egiten du ziurrenik, baina bere harrizko hilarriak ez lirateke berdin jantziko, dauden leku magikoan ez baleude, ehun urtetik gorako haritzez osatutako baso txiki batez inguraturik.

Elorrioko jauregietako lorategiak
Elorrio jauregiz zipriztindua dago han eta hemen, eta ez dago jauregirik lorategirik gabe. Bere alde zaharretik paseatuz gero, parke bihurtutako lorategi zahar batzuetan sartu ahal izango zara, eta bertako kaleetatik, jauregikoek soilik erabiltzeko dauden lorategiak eta zuhaitz monumentalak ikusi ahal izango dituzu kanpotik.



[es]
Esta ruta en coche permite recorrer todos los "imprescindibles" de Durangaldea. Partiendo del Parque Natural de Urkiola, se desciende el puerto para pasar por Mañaria e Izurtza antes de adentrarnos en Durango por Tabira. Aquí merece la pena visitar el cuidado casco histórico y el Museo de Historia y Arte. Tras ascender a los balcones de Durangaldea en Goiuria, Momoitio y Garai, se desciende de nuevo por Gerediaga para encaminarnos hacia Berriz donde nos detendremos para visitar el jardín botánico-histórico de Berrizjauregi, junto al ayuntamiento de esta localidad. Seguimos en dirección a, Elorrio aunque, antes de llegar al casco histórico, visitamos la necrópolis de Argineta. Continuamos hacia la Torre de Muntsaratz en Abadiño pero, antes de alcanzar ésta, merece la pena desviarse a la izquierda para buscar una nueva vista del Parque Natural de Urkiola, en este caso por la parte norte con los caseríos del verde Valle de Atxondo bajo la mole rocosa de Anboto y junto a la Vía Verde de Arrazola.

Interés botánico:

Hayedos trasmochos, abedules y retoño del Árbol de Gernika en Urkiola
Los alrededores del Santuario ofrecen la manera más sencilla de conocer hayedos trasmochos. Esta peculiar forma de podar las ramas de las hayas hace que tomen una carácterística forma de candelabro. Además de los hayedos encontraremos un retoño del Árbol de Gernika y algunos abedules. Esta especie debió ser abundante en este paraje ya que el nombre Urkiola procede de ésta (Urkia=Abedul).

Árboles monumentales en Plaza Pinondo
Este antiguo jardín privado de un palacio indiano hoy es un parque público en el que destacan algunos "gigantes verdes" como un cedro del Líbano, un cedro del Atlas y una gran Secuoya.

Encina de Garai
Esta encina de porte monumental se encuentra junto a un caserío cerca de la carretera BI-3341 entre Goiuria y Garai. Está declarada como árbol singular en el catálogo de Gobierno Vasco.