غار کلماکره - پلدختر - لرستان

دیدار از غار کلماکره لرستان
در قلب کوهستان زاگرس در شمال غربی شهر پلدختر کوهی قرار گرفته بنام مَله این کوه از لحاظ ارتفاع زیاد بلند نیست ولی بواسطه وجود غاری بی نظیر و پر رمز و راز بنام کلماکره در بطن خود شهرتی جهانی پیدا کرده است این غار از دو وجه حائز اهمیت است یکی بخاطر زیبایی های کم نظیری که در آن وجود دارد و دیگری بخاطر گنجینه و تاریخی بود که هزاران سال در دل خود پنهان کرده بود
غارکلماکره بصورت اتفاقی در سال 1367 توسط فردی شکارچی در حین شکار بزکوهی کشف می شود
و وی متوجه وجود گنجینه بزرگ داخل این غار می شود
بسیاری از اشیای تاریخی و ارزشمند این غار متاسفانه به یغما می رود و فقط 100 قطعه از آن در موزه قلعه فلک الافلاک شهر خرم آبادو موزه تاریخ باستان تهران و مابقی آن در موزه‌های اروپایی مانند لوور و موزه بریتانیا و نیز موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شوند.
از گنج پیدا شده در این غار بعنوان یکی از ۶ گنجینه بزرگ کشف شده در جهان یاد شده است
قدمت اشیا پیدا شده در این غار 2700 سال و به دوره هخامنشیان منسوب شده است
یکی از احتمال هایی که در مورد این گنج داده می شود اینست که کوروش بعد از تصرف بابل و بین النهرین تمام خزائن را از معابد بابل به کوههای پلدختر انتقال داده است و در زمان حمله اسکندر به ایران این گنجینه به این غار منتقل شده و چهار نگهبان مخفیانه از این گنج محافظت می کردند تا اینکه بر اثر گذر زمان هر چهار نفر بر اثر مرگ طبیعی مردند، پس از کشف غار در سال 1367 هنوز آثاری از چهار سرباز نگهبان وجود داشته است
لغت کلماکره از سه قسمت تشکیل شده کل + ما + کره که در زبان لری «کلما» بمعنای جایگاه کل و بز و «کره» بمعنای درخت انجیر معنی شده است
غار کلماکره به عنوان یکی از آثار ملی در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ۱۳۱۱۹ به ثبت رسیده‌است
-----------------------------------------------------------------
برای رسیدن به غارکلماکره و پیمایش آن در طی این برنامه تجارب و اطلاعاتی کسب شد که در زیر گزیده ای از این اطلاعات باشتراک گذاشته و تقدیم می گردد

غار کلماکره بطور رسمی چند سال بعد از غارت گنجینه غار ، برای اولین بار توسط گروه کوهنوردی کانون کوهنوردان کرمانشاه به اسامی (فرامرز دزفولی ، منوچهر چگنی ، مرحوم مهدی ملکی شجاع و صمصام دبیری ) با همکاری باستان شناسان اداره میراث فرهنگی لرستان به سرپرستی مهندس غضنفری رئیس وقت اداره میراث پیمایش و نقشه برداری گردید
جنس سنگهای این منطقه و این کوه شدیدا آهکی ست واین باعث بوجود آمدن غار های متعددی در این کوه شده است قله کوه مَله در حدود 2030 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و دهانه ورودی غار کلماکره در ارتفاع 1250 متری می باشد
نزدیکترین راه برای رفتن به غار کلماکره از روستای دره باغ می باشد که در 8 کیلومتری شهر پلدختر قرار دارد و برای رسیدن به این روستا مطابق تِرَک فوق باید 7 کیلومتر از جاده پلدختر به چم گردله را طی نمود و وارد فرعی روستای دره باغ شد که یک کیلومتر آخر خاکی می باشد از روستای دره باغ تا دهانه ورودی غار هم تقریبا 3 کیلومتر را باید طی کرد و زمان این کوهپیمایی تقریبا یکساعت و نیم می باشد
به لحاظ اینکه دهانه ورودی غار ده متر پایین تر از لبه پرتگاه واقع شده باید این ده متر از دره را با طناب فرود رفت ودر حال حاضر کارگاه خاصی برای فرود وجود نداشت و تنها میله ای در زمین تعبیه شده بود که می توان طناب را به این میله ثابت نمود و برای استحکام بیشتر از چند بولت دیگر که در دهانه غار به جا مانده است بک آپ گرفت و بولت های به کار رفته هیچکدام صفحه نداشتند و ترجیحا باید صفحه و مهره شماره 10 با خود بهمراه برد برای بازگشت از این ده متر هم بهتر است که طناب ثابت شود و از یومار استفاده شود
بعد از این فرود به دهانه غار می رسیم که با یک شیب نسبتا ملایم به تالار اول غار وارد می شود زمان پیمایش غار در رفت و برگشت تقریبا 2 ساعت برآورد می شود
این غار 700 متر طول دارد و 4 تالار بزرگ داشت
پیمایش غار نسبتا راحت است واحتیاج به وسایل فنی ندارد فقط در چند مکان بخصوص در ابتدای تالار اول تنگی وجود دارد که بحالت نیم خیز باید عبور نمود ه وبه لحاظ ایمنی بازدیدکنندگان بهتر است کلاه ایمنی مجهز به هد لایت همراه داشته باشند.
و در طول غار بدلیل کند و کاو هایی که بدنبال اشیا باستانی در سنوات قبل انجام شده چاله های متعددی وجود دارد که باید در هنگام عبور مواظب آنها بود و در بین تالار سوم و چهارم هم یک ارتفاع سه متری وجود داشت که در حال حاضر یک پله آهنی جهت تردد در آن قسمت وجود دارد
مسیر تا ته غار تقریبا یک طرفه است و چهار تالار آن در امتداد هم هستند در چند تالار این غار حوضچه های بودند که پر از آب بود و شاید عامل اصلی پیدا شدن و لو رفتن این غار همین حوضچه های آب باشند چون کوهی که این غار در آن واقع شده کاملا بی آب است و حیوانات بخصوص بزکوهی برای رفع تشنگی تردد زیادی به این غار داشته اند
هم بشر اولیه و هم شکارچیان کنونی برای شکار این حیوانات به وجود این غار پی برده اند
متاسفانه چهره و آرامش غار در اثر کند و کاو های بسیار بهم ریخته و بسیاری از ستون ها ، استالاکتیت ها و استالاکمیت هایی که در طول سالیان متمادی بوجود آمده بودند در اثر کند و کاوهای ظالمانه شکسته و از بین رفته و چند تُن زباله در نقاط مختلف غار بجا مانده و پراکنده شده است
برای تمیزکردن غار وبه حالت اولیه در آوردن آن تلاش همگانی لازم است وحیف است که مکانی باین زیبایی وشکوه بدین صورت مورد بی مهری قرار گیرد اگر مسیر دسترسی و ورود به این غار ساده بود غار کلماکره یکی از توریستی ترین غارهای ایران می شد واین غار قطعا در آینده در حوزه گردشگری یکی از غارهای پر بازدید استان لرستان خواهد بود
با نورپردازی های چند رنگ از چکنده ها و چکیده های زیبا این غار در کنار حوضچه های پر آب و ستون های باشکوه و پهناور آن می توان چشم هر بیننده ای را خیره و خاطرات زیبا و بیاد ماندنی در ذهن هر انسانی بیادگار گذاشت
گروه کوهنوردی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه بسهم خود و در حد توان بخاطر احیا و پاکسازی این غار مقداری از این زباله ها را از غار خارج نمود و از گروه های کوهنوردی خواهشمندیم که در هنگام بازدید از غار در حد توان در جهت پاک نمودن این اثر ملی زیبا وبی نظیر همت بگمارند
1398.10.20
نویسنده نادر منتظریانی