A Fonte Santa das Costas do Alén

A Fonte Santa, mais non só. Este roteiro non sinalizado nos mergullará nunha das mellores e inalteradas fragas de toda a Península Ibérica, dada a pouca influencia humana por mor do seu dificultoso acceso.
O percurso podémolo comezar na praciña de Barciademera ou na área de lecer dos muíños de Portafurada, constando de dous bucles (ten forma de oito) e indo o primeiro deles polos núcleos de poboación arredor de Barciademera.
Desde Portafurado e por camiños entre casas, procuramos o val do río e, pasando a ponte de Caxil, metémonos seguindo río Alén enriba. A partir de aquí comeza un espazo natural único, contido na Rede Natura 2000.
As fragas das Costas do Alén contan con máis de 350 especies de plantas vasculares, con fentos como o fento-palmeira que hai nas illas Açores, Madeira e Canarias. Existe poboación de anguía, reo e salmón, lontra e gato bravo. Tamén ten o seu hábitat aquí a vacaloura maior de Europa.
No medio disto atópase a capela de San Xoán do Mosteiro, que data do século XII e foi reedificada entre 1705 e 1709. Da ermida para riba, seguindo o Alén, imos pola calzada que formaba parte dos ramais que unían Portugal con Santiago de Compostela.
Logo de pasar unha ponte románica, chegamos a Fonte Santa, nunha contorna ateigada de cruces plantadas para propiciar o bo fin dos rituais que aínda actualmente se fan.
Por camiños entre carballeiras, seguimos ata cruzar o río por unha ponte de madeira, retornando pola outra beira do Alén. Entón o roteiro volve polas aldeas de Caxil, Alén e Talaveira e, pasando unha antiga ponte e un treito con moita auga, proseguimos cara a casa reitoral de Barciademera, con súa impoñente fachada barroca e a seu carón a igrexa de San Martiño.
Subimos ata a praciña de Barciademera e desde aquí ao punto de comezo en Portafurada.
Os que non teñades GPS podedes facer o treito máis interesante polas fragas do Alén, sen perda ningunha. Logo da área de lecer de Portafurada, indo pola estrada a Sabaxáns e a un quilómetro atoparedes o cartel indicador da capela de San Xoán do Mosteiro. Non esqueceredes facilmente as vizosas carballeiras.