A Torre de A Lamela

A Torre de A Lamela é un pazo situado neste lugar da parroquia de Santa María (concello de O Pereiro de Aguiar) que ten as súas orixes na época medieval e pertencía a Casa da Pena. A parte máis senlleira desta construción é a torre que lle da nome a casa, erguida con mampostería de granito e con dous andares que foron modificados no tempo. Na cara oeste conserva unha fiestra gótica de arcos lobulados que agora atópase tapiada. O seu uso actual é o de vivenda particular.

Cando pasemos preto de O Pereiro de Alén tamén poderemos albiscar na distancia outra torre: o Pazo da Torre, que está no lugar de San Salvador e data dos séculos XVII e XVIII e que tamén foi profundamente modificado. Consérvase da súa parte orixinal a torre que posúe tres andares, cunha solaina no primeiro deles.

Se a andada comezámola ao carón da igrexa de A Lamela e no sentido antihorario, irémonos atopando cos seguintes puntos de interese:

- A citada igrexa parroquial de Santa María de A Lamela, do século XVIII en estilo neoclásico e con espadana de dous corpos.

- Aldea de Castadón (concello de O Pereiro de Aguiar), por riba do encoro ao que lle da nome.

- O núcleo de Ceboliño (parroquia do Bo Xesús, concello de Ourense) con interese etnográfico e que no pasado pertenceu a terra medieval e Señorío de Aguiar e logo pasou a mans dos bispos de Ourense.

-Núcleo da parroquia de A Lamela (concello de O Pereiro de Aguiar), coa súa torre e unha capela.

- Aldea de Cachamuíña, pertencente a parroquia de Santa María de A Lamela e lugar de nacimento do coronel Bernardo Gonzalo, coñecido como Cachamuíña e que combateu aos franceses na cidade de Vigo en 1809 durante a Guerra da Independencia de España. Resultou ferido cando derribaba a porta da Gamboa cunha machada, sendo logo gobernador da vila e posteriormente gobernador da entonces provincia de Tui. Os restos deste militar foron trasladados ao cimeterio vigués de Pereiro no ano 1932. Nós pasaremos polo caserón que foi a súa vivenda en Cachamuíña.

-Encoro de Cachamuíña. Embalsa as augas do río Loña para o abastecemento da cidade de Ourense e dispón dun paseo ao longo de todo o seu perímetro.

-Aldeas de Vilar e O Pereiro de Alén, restos de muíños no río Loña e fermosas corredoiras a sombra de vizosas carballeiras.