Arrieiros e viñedos

A denominación de orixe vitivinícola Ribeiro é a máis antiga das cinco que existen en Galicia. As plantacións medran na provincia de Ourense, na confluencia dos ríos Miño, Avia e Arnoia, sendo terras con remota tradición no cultivo das vides xa que consta a súa explotación nos tempos do Imperio Romano.

Foi no ano 1932 cando se estableceu a D.O. Ribeiro, constituíndose o seu Consello Regulador en 1956. Predominan os brancos de treixadura e en menor medida os tintos de caíño, brancellao, ferrón, sousón e mencía.

Os viños desta comarca eran trasladados para a súa venda por comerciantes xudeos na Idade Media polo chamado Camiño dos Arrieiros por medio de mulas, cabalos e carros a Santiago, varios mosteiros e o porto de Pontevedra para a súa exportación a Europa, sendo os maiores propietarios dos viñedos o cabildo da catedral compostelá e o mosteiro de Toxos Outos.

O Camiño dos Arrieiros estivo con tránsito comercial entre os séculos XIV e XVII, cando se pecharon os mercados ingleses e portugueses, desviándose este comercio cara o interior e caendo en abandono esta ruta que transcorre por paraxes de enorme interese paisaxístico e ambiental. Hai indicios de que este camiño fose xa unha vía romana de terceiro orde.

O roteiro, que transcorre nunha mitade polo Camiño dos Arrieiros, podémolo comezar na estrada que liga Leiro con O Carballiño, indo para aldea de Fonteantiga e pola beira do regato de Fondós. A outra beira do regacho albiscaremos o Pazo do Lodeiro -ou Ludeiro- do ano 1663 que pertenceu a casa dos Condes de Ribadavia e que servía de refuxio a criminais a cambio de prestar servicio de por vida como lanceiros nas tropas do conde. O pazo consta dun edificio principal e unha ermita e din que existía un túnel para levar beber aos cabalos ao río en caso de asedio.

En Varón -ou Barón, que das dúas formas hai constancia escrita- había que pagar un portádego entre os séculos XV e XIX por usar o camiño entre Ribadavia e Cavadoso -onde hai hoxe os restos dunha fortaleza-. Seguimos pola marxe do regato do Barón e subimos por unha carballeira ata a aldea abandonada de Sona, con casas de pedra de granito en ruínas.

Na área de lecer de Porto de Eguas afastámonos do Camiño dos Arrieiros e pasamos polas aldeas de Aguisar e Varille, deixando o concello de O Carballiño para entrar no de San Amaro polo lugar de O Marco. Segue Grixoa coa igrexa parroquial en estilo barroco popular do século XVII e con advocación a Virxe das Neves. Doutra parroquia xa son Anllo Pequeno, A Cruz e Pazos, que son da freguesía de Anllo. Logo dun piñeiral entramos no terceiro concello da nosa andaina, o de Leiro – sendo a parroquia Gomariz-.

Asomamos a bacía do río Avia cunhas vistas engaloiantes sobre o val, estando aos nosos pés as plantacións da Bodega A Vilerma sobre un terreo en socalcos e finalmente baixando por medio das terrazas de cultivo chegamos ao noso punto de partida.