As pesqueiras de Arbo

Lemos nos carteis que nos atopamos ao longo do recorrido:

"A lamprea nace no río onde as larvas viven soterradas nos fondos de area cinco ou seis anos, alimentándose de detritus orgánicos e pequenos invertebrados. Logo dunha metamorfose descenden ata o mar, onde levan unha vida parásita durante un ou dous anos, zungando o sangue de animais mariños como o xurelo, o peixe espada ou mesmo a toniña. As lampreas adultas retornan ao río entre os meses de decembro e marzo.

O forte encanamento de certas zonas do Miño crea funís naturais que constitúen boas zonas de pesca con redes denominadas pesqueiras. Onde o río é máis ancho, creáronse estreitamentos artificiais mediante muros onde se coloca a arte de pesca. Estas construcións denomínanse pescos.

As pesqueiras son verdadeiras xoias do tempo dos romanos (séc. V a.C. a II d.C.), feitas con grandes sillares de pedra situados dentro do río e aliñándose en perpendicular ou en oblicuo ao curso da auga. A súa estratéxica disposición provoca a captura dos peixes cando estos remontan o río.

As volantas son redes que cruzan o río en perpendicular e derivan empuxadas pola corrente. Os butróns, nasas cónicas ou cilíndricas, son aparellos de malla e aros de ferro cun orificio de entrada e sen saída que se sitúan no fondo do leito polo que son menos acaparadoras que as redes. Outra modalidade ou técnica é a fisga, francada ou tridente que consiste nun pau longo cunha serie de puntas no seu extremo inferior co que se cravan as lampreas.

Galicia é o último reduto da península deste peixe, sendo os lugares máis destacados o río Miño (Arbo) e o Ulla (Pontecesures e Padrón). De Salvaterra a Crecente hai uns 30 Km de curso fluvial balizado por estos muros, formado por varios poios, ou pescos, de pedras encaixadas sen cemento nin outro elemento de suxeición, creando correntes nos ocos que hai entre os pescos. Nestes corredores ou pasadizos de un metro de ancho, chamados rúas, colócanse os butróns. O Miño chegou a ter 700 pesqueiras, conservándose na actualidade unhas 400."

O noso roteiro parte de Sela, baixando cara a praia fluvial que hai por baixo da antiga estación do tren e logo de ver os pescos da Raña dos Muíños, Puntal do Canelas e máis o nacedoiro das "Augas de Sela", enfilamos polo bordo do Miño augas enriba pasando por varias pesqueiras. Ao chegar a desembocadura do río Deva, alongamos a nosa andaina, xa sen ver máis pescos, procurando a ponte románica de Mourentán, testemuña dunha batalla contra as tropas francesas.

Desde a praia fluvial de San Xoán acompañamos a baixada do Deva para, un chisco antes da súa desembocadura, seguir para a aldea de A Aduana e vendo ao final un petróglifo en pleno camiño que se atopa en serio perigro de conservación por existir tránsito de coches e persoas por riba dél. Este lugar debe o seu nome a ser un antigo posto de control fronterizo para as xentes que atravesaban o Miño en barca. Aquí rematamos o noso percurso.