Beasain - Urritxipi - Goiko gaina - Españolamendi - Ormaiztegi
near Beasain, País Vasco (España)
Viewed 42 times, downloaded 4 times
Trail photos
Itinerary description
Askotan izan ez bada ere, tarteka hesi edo alanbre-hesiarekin topo egin dut. Hala ere, zailtasunik gabe azpitik ala gainetik erraz pastzeko moduan izan dira.
Mendi batzuk ere erabat garbi ez bazeren ere, normalean denetara ondo iristeko modua izan det, Egia da pare batetan edo ( Goiko gaina, Motea ) ttonttorra zehazki larraz inguratuta zegoela baina nahiko gerturatzeko aukera bazan. Mandiolako gaztainadigoena mendiko ttonttorretik ere oso hurbil geratu naiz ze alanbre-hezi altua baitzegoen eta ezin zen pasa.
Zelaiandietako gaina igo ondoren, Tximindio mendira joateko Zelaiandi baserrira jaitsi behar izan naiz, ze Mandiolako ttonttorreko hesi handiak bere bide guztian beste aldera pasatzeko aukerarik ez baitiot ikusi. Mendiola baserriko bidearen hasieran eremu partikularra dela eta ez pasatseko jartzen zuen eta naiz eta ni menditik behera jaitsiz iritsi naizen, azkar gogoratu dadate eremu pribatua zela. Beraz, besta aukera bilatu beharko duzue antzeko zerbait entzun nahi ez baduzue.
Españolamendi mendira igotzeko aldapa motza baina oso pikoa da eta gaurko beroarekin lan pixka bat eman dit, alajaina.
Hortik Ormaiztegi aldera pasa beharreko bideak eta igo beharreko mendiak bide garbitik egin ahal izan dittut.
Ormaiztegira jaisterakoan Mutiloako meatze trenaren arrastoekin topo egin det.
Ibilbidea Ormaiztegiko tren geltokian amaitu dut.
Waypoints
Igartza
Orrialdea: https://eu.wikipedia.org/wiki/Igartzako_Monumentu_Multzoa 1200. urtean Gaztelako erregeak (Alfonso VIII) Araba eta Gipuzkoako zonaldeak konkistatuko zizkion Nafarroako erregeari (Antso VII). XIII. mendean zehar, Gaztelako erregeak zenbait aldaketa egingo ditu konkistaturiko eremu berrian, hiribilduak sortuz, adibidez 1256an Gaztelako Alfontso X.ak Tolosako, Ordiziako eta Segurako hiribilduak sortuko ditu. Hiribildu hauek lau ezaugarri nagusi izango dituzte: Harresia, udaletxea, plaza eta eliza. Udaletxea gune politiko berria izango da. Plazan, berriz, azokak eta feriak egiten hasiko dira merkataritza sustatzeko asmoarekin. Merkataritzaren loraldi honekin Igartzako orubea gune estrategikoa bihurtuko da eta Lazkaoko jaunak erosi egingo du 1370-80 artean. Bertan ezarriko da Lazkaoko jaunaren semea, Garci Lopez, gerora Igartzako leinua izango dena sortuz. Igartza leku estrategikoa izanik Garci Lopezek bere betebeharrak ongi burutu zituen, produkzio-bideetatik etekinak lortu zituen, errenta eta senide gehiago ekarri zituen etxera, bere ingurura “ahaide” gehiago gerturatuz. Bere indarra areagotzeko itun, aliantza, zerbitzu, horniketa, prebenda, harreman, etab.-ez baliatu zen. Bere oinordeko, Juan Lopez Igartzakoak, eraginkortasun osoz jarraitu zuen lanarekin. Leinuen arteko gudan Juan Lopez Igartzakoa, Juan Lopez Lazkaokoa (ahaidea) eta Lope Garcia Loiolakoa bando berean zeuden, Oñaztarrak ziren, Gaztelako koroaren aldekoak, ideologia bera elkarbanatuko zutela pentsa daiteke. Baina Juan Lopez Igartzakoak eta Lope Garcia Loiolakoak zalantzakotzat jo zuten Juan Lopez Lazkaokoaren burutza. Beraz, Juan Lopez Lazkaokoa Ganboarren bandora pasa zen. Ladron Baldakoarekin bat eginik, orain, Lazkao eta Igartza etsaiak ziren. 1420an Juan Lopez Lazkaokoa, bere bandokideekin, Loiolako dorretxea erasotzera joan zen Azpeitira (Lope Garciaren dorretxea). 120 - 200 lagun inguruko troparekin joan zen, baina dorretxearen hormak oso sendoak ziren eta ezin izan zuten menperatu. Lazkaoko jauntxoa etxera bueltan zela bere tropekin Igartza erasotzea erabaki zuen (kontuan izan urrutiko senitartekoak zirela). Erasoa Gabon Gauean gertatu zen, hildako ugari utzi omen zituen. Igartza leinua Garci Lopez Lazkaokoaren semeak, Juan Lopez de Yarzak (c.1400 - 1463) Altzaga eta Amezketako etxeak batu zituen, alaba, Maria Lopez de Yarza (c. 1420 - 1505) Martin Perez de Alçaga-rekin ezkondu zuenean. Maria Lopez de Yarza alargun geratzean (1461), bikotearen semea, Juan Lopez de Alcega bilakatu zen Igartza, Altzaga eta Amezketako oinetxeen oinordekoa. Idiaquez leinua Maria Lopez de Yarzaren herenilobak, Maria de Yarzak ez zuen oinordekorik izan eta bere testamentuan senarrari berriro ezkontzea galarazi zion. Beraz, familia arteko liskar batzuen ondoren, Maria de Yarzaren amona, Doña Maria de Idiaquez (Petronila de Zuazola-ren ama eta Pedro de Zuazola-en alarguna) arduratu zen Igartza, Altzaga eta Amezketako ointxeak bereganatzeaz. Horrela Igartza Idiaqueztarren eskumenera pasa zen. Azken urteak Denbora igaro ahala Igartza jauntxo baten oinordetza txiki batean bilakatu zen, jauregiaren kasuan errentan jarri zen, maizter ugari izan ditu XX.mendeko azken urteetaraino. Mende berean, jauntxoaren (Montcabrier-eko bizkondea) behar ekonomikoak zirela eta, errota saldu egin zuen beste jabetza batzuekin batera eta Irizar familiak erosi zuen. Familia honen okindegia 1983 arte egon zen irekita.
Ezkerretara errepidetik
Nire trackak eskuinetik bidezidorretik bidaltzen zidan baina hesia ikusita, errepidetik igo behar... gaiunera, tontor ingurua nola dagoen ikusita, ingurua larrak ia hartua baitago, agian hobeto ere bai.
Mandiolako gaztañadigoena
365 m Tontorra argi-dorrearen azpian. Hesia potentea da eta ezin izan naiz pasa.
Mutiloako meatze trenbidea
Mutiloako Meatze Trenbidea. XIX. mende bukaerako burni-meatzearen trenbidea da. Gaur egunean oinez edo bizikletaz egin daitekeen bide berde hau Compañía Minera de Mutiloa S.A. enpresak eraiki zuen. Barnaola baserretik Ormaiztegiko Danborreraino 4,5 kilometro egiten ditu, eta 40 metroko desnibela baino ez ditut. Bukaera Ormaiztegi parean dago baina goi-goian mendian (Danborreko instalazioak), bertan trenbide zaharra bitan banatzen zen batetik Compañía Minera de Mutiloa S.A. eta bestetik Cerain Iron Ore C. Ltd enpresek mea lantzeko zituzten instalazioak. Bidean zehar lubakiak drenajeak, zubi bat eta lokomotorak konpontzeko etxea (Makinetxe) ikus daitezke.
You can add a comment or review this trail
Comments