BIZKAIKO BASOAK. Sopeñako artadia PR-BI 121

Bizkaian baso natural gitxi geratzen diran lez, garrantzia handia emon behar deutsogu geratzen jakun apurrari, txikiak badira be. Bizkaian badira Sopeñako artadiak baino handiagoak, baina sarritan txarrak ibilteko, eta ederrak izan arren, ez Sopeñakoa bezain bitxiak. Zoritxarrez, ibilbide hau, baso barruko zatian, lar laburra begitandu jat, baina, hori bai, zinez ederra.

Goiko burdi-bide (pista) zabal batetik behera hasten garanean sartuko gara basoan; bidexka bat da eta mendi-hegala aldastsua, baina ez deserosoa. Ostera be bide zabaletara heltzen garanean artadia amaitzen da.

Halandaze, ibilbide gehiena bide zabaletik eta basotik kanpo egiten da, baina Karrantza haranaren eta inguruko mendien ikuspegi zabalak be balioa emoten deutsa ibilbideari.


SOPEÑAKO ARTADI HARRIGARRIA

Artadia Kantauri Itsasotik hurrean agertzea, Hispaniaren iparraldean jazoten dan lez, berez oso bitxia da, artea, giro lehor eta epeleko zugatza dalako. Holako basoak ugariak dira Katauriar kosta osoan. Zergaitik? Kareharrizko munoetan hazten dira, gune eguzkitsu eta ondo drainatuetan, beraz, ur gitxi eukita sustraien azpian. Sustrai gogorrak hatxen arrakaletan sartuta gogor oratzen deutsie lurrari, eta hostoak lurrinketea ebitatzen daben lez, ez dabelako transpirazino bidez urik galtzen, artadi mota hau ondo egokitu jako gure inguruaren ezotasunari.

Baina are harrigarriagoa da Sopeñako artadia. Euskal Herriko baso bakanetariko bat da, ze, Kantauri isurialdeko artadia izateaz ganera, adehesaturik dago, hau da, zugatz bakartu handiak daukaz, bere heldutasunaren seinale. Eta oso garrantzitsua dana: lurzoru silizeoan dago, ez kareharrian, berton normala dan modura.

Artadi hau kareharrizko horma baten babespean dago. Pareta natural honek ipar haize hotzetatik babesten dau eta eguzkiaren beroa trasmitidu, eta halan, mikroklima berezi bat sortu dau.

Horman makina bat barrunbe dagoz dira. Batzuk aztarnategi arkeologikoak dira eta beste batzuk meatza zaharrak.


ARMAÑONGO ESTAZINO MEGALITIKOA

Bide batez, mapan Armañongo estazino megalitikoko trikuharriak eta tumuluak kokatu dodaz, ibilbidea hareetatik igaroten ez bada be, beharbada, Armañon aldera edo goiko hegira igo gura badozu, non dagozan jakin daizun.