CABANAS DE ALZADA DE NAVIA DE SUARNA

RUTA DAS CABANAS DE ALZADA - NAVIA DE SUARNA

Quen nos ía dicir que ata hai uns 50 anos moitos dos habitantes das aldeas de Navia adoitaban pasar o verán nunhas agrupacións de cabanas no medio das montañas, coidando e recollendo os cereais, principalmente trigo e centeo que, nesa época de fame e subsistencia, se cultivaban nos tesos e valgadas montesíos. A naviegos entrados en anos lembran esas estadías como as vacacións daquela época e nos recordan a diferenza coas brañas, xa que estas tiñan como finalidade o coidado do gando, estando situadas decote a maior altitude.

Algunhas dos casarellos situadas a menos altitude convertéronse co tempo en asentamentos fixos como a que é a xoia da coroa, a rechamante e encantadora Coruxedo, aínda que hoxe en día está de novo abandonada, o que lle dá unha aureola de misterio.

A ruta vai percorrer case todas as cabanas de alzada do concello de Navia de Suarna, elixindo para comezar a andaina unha ben feituca aldea, se cadra a mellor conservada da media montaña ancaresa. Coro foi escollida para ser rehabilitado con fondos Feder, do mesmo xeito que Froxán, Seceda e A Seara no Courel e acompañando a Piornedo nos Ancares. Comezarémola subida e arriba, no teso, aparecen as primeiras cabanas de alzada, as de Vilarmundín. Para comunicarse coas seguintes cabanas, as de Xestoso, quedaba un difícil e pechado camiño duns 300m de lonxitude pero pechado de vexetación dende hai 50 anos. Este anaco de camiño foi recentemente rozado e limpado grazas a axuda do alcalde deste concello. Posteriormente enlazamos, por pista pu por camiños coas cabanas de Redondo, Vispeiro -que é a maior agrupación-, Liñares, Estorneiro e finalmente a belida Coruxedo que chegou a ser un poboamento fixo e que conta con sólidos, rexos e feitucos casarellos que hoxe están no limbo do esquecemento. Logo imos a ver a súa fabrica da luz preto do rego de Estorneiro e ás últimas casas das que algunha aínda conserva o tendal. Un bo e antigo camiño que pasa a carón dunha feituca capela -bonito exemplo de arquitectura rural-, achegaranos a Moia onde remata a ruta. Moia foi unha das aldeas mais importantes da montaña contando con pallozas e varias ducias de casas que aínda hoxe lembran o seu pasado esplendor. En Moia paga a pena visitar a súa igrexa e máis se alguén nos conta a historia dos seus santos durante e despois da guerra civil.