Activity

CASAIO. Andaina larga San Xil - Casaio 2023

Download

Trail photos

Photo ofCASAIO. Andaina larga San Xil - Casaio 2023 Photo ofCASAIO. Andaina larga San Xil - Casaio 2023 Photo ofCASAIO. Andaina larga San Xil - Casaio 2023

Author

Trail stats

Distance
11.35 mi
Elevation gain
3,409 ft
Technical difficulty
Difficult
Elevation loss
3,409 ft
Max elevation
3,841 ft
TrailRank 
58 5
Min elevation
2,097 ft
Trail type
Loop
Moving time
2 hours 55 minutes
Time
2 hours 59 minutes
Coordinates
3076
Uploaded
May 14, 2023
Recorded
May 2023
  • Rating

  •   5 3 Reviews

near Casayo, Galicia (España)

Viewed 574 times, downloaded 11 times

Trail photos

Photo ofCASAIO. Andaina larga San Xil - Casaio 2023 Photo ofCASAIO. Andaina larga San Xil - Casaio 2023 Photo ofCASAIO. Andaina larga San Xil - Casaio 2023

Itinerary description

Andarines de Arcos, participando na II andaina larga do Trail e andaina San Xil - Casaio. 14-05-2023, Día espectacular, máis de 300 inscritos, o tempo acompañounos.
Carlos López Gudiña, Carlos Vázquez, Lucio, Christian e Demetrio, equipo formado nesta ocasión, suliñar a Demetrio, que veu desde Ponteareas, segue a recuperarse dunha lesión laboral. Xa comeza os poucos, estará de volta o 100% moi pronto. Ánimo.
A Andaina larga, neste caso, segue o mesmo percorrido do ano pasado, con saída desde Casaio, plaza da Igrexa baixada as balsas de auga das canteiras, continúa polo camiño das canteiras e colle a senda das alvarizas, polo curso do Río San Xil, ata chegar a ermida e refuxio do San Xil. A ermida atópase nun lugar idílico rodeado dun bosque e ca auga do río como ruido de fondo. Foi rehabilitada en 2001 e a festa en honor do santo celebrase o 1 de setembro.
Logo continúa baixando o río de novo e sube o camiño do teixadal por Sacedo, tirando a esquerda ata pedra fincada, finaliza cruzando o barrio de Romiña polos castiñeiros, chegando de novo a Praza da Igrexa de Santa María de Casaio.
Impresionante andaina, lugares incribles.


CASAIO

Se sitúa en el este del municipio de Carballeda de Valdeorras y en el año 2017 tenía una población empadronada de 346 habitantes.

La aldea está compuesta por cuatro barrios: Caseisuso, Romiña, Somoza y Cadanaia. La parroquia está ubicada a casi 1200 metros de altura, en las montañas de Lardeira, cuyas cumbres hacen de límite con la comarca leonesa de Cabrera. Su clima es de tipo oceánico de montaña.


ARTE

En la iglesia de Santa María de Casaio se destaca su retablo manierista, del siglo XVI, trazado por Gaspar Becerra y esculpido por su discípulo Pedro de Bilbão. Estos artistas tuvieron durante el tiempo su centro de actividad en Astorga, sede del obispado en que todos los Valdeorras están incluidos.

En las montañas de Casaio, en una zona de fácil acceso, hay en la ermita (con un retablo del siglo xiv) de San Xil, dedicado a ese santo, que, según la documentación a este respecto, aunque de una vida un tanto sombría, fue ermitaño en esta área. Por el momento, son los únicos valores sagrados reconocidos oficialmente.

En la villa de Romiña hay otra capilla.


HISTORIA DE LA ERMITA DE SAN XIL

En Casaio se encuentra la ermita de san Xil, situada en el escarpado valle homónimo y a menos de 300 metros en línea recta de Pala de Cabras, donde se encuentran las pinturas esquemáticas. Acercarnos a la personalidad histórica de este personaje es harto complicado. El San Xil «original» fue un monje cenobita del siglo VI d.n.e. originario de Atenas que, tras vivir un tiempo en Marsella, se retiró a un bosque próximo al Ródano (que actualmente se llama «Bosque de San Xil»); allí el cenobita se alimentaba con la lecha de una cierva que, perseguida según la leyenda por el rey Childeberto, dio a parar a la cueva de San Xil. Sin embargo, este no es el San Xil que encontramos en Casaio. Las fuentes más antiguas que nos narran sobre su existencia y empresas son de los siglos XVI y XVII. Todas ellas repiten las mismas ideas y fueron redactadas por autores vinculados a la Iglesia.


La referencia más antigua a este santo nos la ofrece Antonio de Yepes en 1615. Este historiador benedictino afirma que san Xil fue abad en Castañeda y posteriormente se retiró como anacoreta a una ermita. Sin embargo, añade que no ha localizado “la vida deste santo escrita, así la remito a que la cuente el padre Villalpando”. Dos son las cuestiones que nos planteamos a partir de esta pequeña referencia. Por una parte, ¿a qué ermita o lugar se retiró el santo? Por otra, ¿quién es el padre Villalpando que, según parece, conocía mejor la vida de san Xil?

La respuesta a la segunda pregunta nos la ofrece Enrique Flórez ciento cincuenta años después. El reconocido historiador agustino afirma que se trataría de Bernardo Cardillo Villalpando, cronista cisterciense que recogió la tradición local sobre san Gil. Desafortunadamente, no hemos podido acceder a este manuscrito, mas contamos con un segundo testimonio que aborda de forma indirecta estos primeros testimonios: las Memorias para la Historia de san Xil de Casaio, opúsculo atribuido al párroco Juan Alonso Valcarce y Somoza.

Según las Memorias, que a su vez refieren a la tradición local recogida por Bernardo Cardillo Villalpando, san Xil, nacido en lugar desconocido, fue monje en el monasterio de Castañeda. Una vez que alcanzó el cargo abacial en este centro, decidió retirarse junto con un monje llamado Pedro Fresme al priorato de Santa Cruz de Casoio, donde ejerció de párroco. Finalmente, ambos se retiraron “a lo más inculto y oculto de las sierras vecinas, fijando finalmente su residencia en una vega muy estrecha del valle de Casaio”, donde vivieron como anacoretas cada uno en una ermita distinta. San Xil murió antes que Pedro Fresme y éste le sepultó y colgó en la pared una tabla de madera donde escribió una recopilación de la vida del santo.

Bernardino de Álvares, cura de Casaio a quien Bernardo Cardillo Villalpando entrevistó, aseguró que algunos ancianos del lugar contaban que hacía un tiempo algunos pastores entraron en la ermita y “con poco respeto y tal vez con ningún conocimiento abrieron la sepultura y descubrieron el santo cadáver, al que separaron la cabeza que estaba entera con sus dientes y cabello”. El cielo se oscureció y “se fraguó una extraordinaria terrible tempestad que con truenos y rayos espantó toda la tierra de la comarca por tres días”, hasta que los pastores confesaron su profanación y “el cura pasó por allá con procesión y, recogidas con respeto debido las santas reliquias, volvió el cielo a su serenidad”.

Como vemos, las fuentes que narran la vida de este personaje se refieren a testimonios indirectos que hunden sus raíces en la tradición local. Los autores que han seguido abordando el tema han ido construyendo un relato sobre esta primigenia leyenda que no ha hecho sino enturbiar los verdaderos orígenes de este culto. Queda todavía el trabajo de contextualizar las distintas narraciones posteriores y analizar de forma crítica estas referencias que, poco a poco, han ido enturbiando el relato primigenio.

Comments  (5)

  • Photo of christian alvarez tato
    christian alvarez tato May 15, 2023

    Espectacular ruta por los montes de casaio,lugares impresionantes, con la naturaleza en su estado más puro, vistas inigualables,y como siempre con la mejor compañía de un grupo de amigos qe hacemos lo qe más nos gusta.

  • Photo of Lucio Cao - Arcos
    Lucio Cao - Arcos May 15, 2023

    Graciñas compañeiro, seguiremos no vicio, e virán moitas máis.

  • Photo of X,.. MIGUEL CALm.
    X,.. MIGUEL CALm. May 15, 2023

    I have followed this trail  View more

    Expectacular ruta. No recomendable para los que tengan vértigo y no sepan andan por senderos muy técnicos.

  • Photo of demetriorequejo
    demetriorequejo May 15, 2023

    Ruta espectacular, vistas impresionantes, con un tramo muy técnico, impresionante sin estar al cien por cien no me la podía perder, la organización un 10, y la compañía no tengo calificación

  • Photo of demetriorequejo
    demetriorequejo May 15, 2023

    Ruta espectacular, con una parte muy tecnica, la compañía no tengo valoración, son la caña.🫶🫶

You can or this trail