Cascata e Mosteiro de Pitoes das Junias

Ruta circular desde Pitões das Júnias pasando por:
- Miradouro da Cascata (2.5 km)
- Mosteiro de Santa Maria das Júnias (3.7 km)

A acolledora aldea de Pitões dás Júnias está situada entre a Meseta de Mourela e os peñascosos substitucións de Gerês, na cota dos 1100-1200 metros, o que lle confire o estatuto do pobo máis alto do Barroso e o segundo máis alto de Portugal. É unha das aldeas máis xenuinamente preservada no territorio do Parque Nacional, con tradicións vivas, onde o día a día segue marcado polo calendario dos cultivos e do gando.

No pasado a súa localización periférica determinou o illamento das poboacións, aspecto que influenciou unha certa autoadministración por parte da comunidade, que instituyó democraticamente as súas propias normas comunitarias. Hoxe, cunha accesibilidade mellorada, Pitões dás Júnias é un dos postais de visita do Parque Nacional, sendo unha das aldeas que recibe máis visitantes. Veñen especialmente pola beleza paisaxística e a tranquilidade do lugar, para camiñar nos carreiros que parten en dirección á serra, visitar o Mosteiro de Santa Maria dás Júnias e a famosa fervenza e para comer.

Sobre a orixe de Pitões dás Júnias, crese que é a herdeira natural ou a substituta da antiga aldea de Juriz, situada a uns 1300 metros ao suroeste do lugar actual e que, segundo os arqueólogos, pode ser a aldea medieval de Sancti Vicencii de Gerez, mencionada nas Inquisicións Alfonsinas de 1528. Da antiga aldea apenas quedan algúns muros e vestixios de rúas, completamente esquecidos pola xente e, co tempo, rodeada de carballos. Non é normal que unha aldea sexa completamente abandonada como aparentemente sería abandonada a vella Juriz…. Crese que a aldea foi abandonada debido á peste negra ou algunha outra praga que a todos afastou, non sendo máis utilizada desde o século XV.