Codeseda (San Xurxo) Concello A Estrada

A Agrela

Camiños

Carballeira e cartel da ruta no recinto da igrexa de Codeseda

Fonte e lavadoiro1

Igrexa S.Xurxo Codeseda

Codeseda.comO edificio está rodeado por praderías no seu lateral meridional e por unha fermosa carballeira no setentrional. As primeiras referencias na documentación son do primeiro cuarto do século X, cando o Bispo de Iria, Sisnando I, no ano 914 doa Codesión (Codeseda) ao monasteiro do Pico Sacro, fundado 10 anos antes. Da primitiva abadía hoxe en día conservamos a cabeceira poligonal dunha igrexa que contaba a principios do século XVII, antes da primeira das intervencións modernas documentadas, cunha nave dividida en catro tramos por tres pares de columnas entregas a uns altos muros nas que apeaban tres arcos fajones e o teitume de madeira. A planta, por tanto, repetía un esquema sobradamente coñecido na arquitectura románica galega da segunda metade do século XII: unha ábsida poligonal con tramo recto unido a través dun cóbado a unha nave única de maior amplitude que a doutros edificios pontevedreses como Santiago de Bembrive, Santo Tomei de Piñeiro ou Santa María de Tebra, e semellante á empregada no mosteiro —tamén benedictino— feminino de Santo Estevo de Casteláns.

Igrexa Virxe Guadalupe en Agrela

Codeseda.comO santuario atópase situado nunha magnífica paraxe do rural galego. Situado nunha fermosa carballeira no lugar da Grela, na freguesía de San Jorge de Codeseda (A Estrada) ue fundado no ano 1748, polo presbítero don Domingo Cabada, Pablo Cabada, Domingo Cabada, Manuela Fernández a súa muller, Manuel Cabada e Rosa #Asubiar a súa muller, todos veciños da Grela, no sitio que chaman Ou Campo. Cunha misa rezada cada un ano pola esmola de tres reais o día 8 ó 9 do mes de setembro. Nos primeiros tempos era unha pequena ermida, pero foron tantos e tan importantes os donativos recolleitos que poucos anos despois construíase o actual santuario. Anos atrás, a esta festividade relixiosa chegaban xentes dos concellos limítrofes así como da costa, Vilagarcía, Cangas, Marín, O Grove e demais veciños da mariña galega, que en horas de perigo nas faenas da mar, ofrecíanse á nosa Señora, así como os emigrantes embarcados cara a América, que en momentos de dificultade solicitaban amparo á Virxe de Guadalupe. A igrexa é dunha soa nave, que presenta cruceiro, a fachada é de gran sinxeleza e segue esquemas que se repiten cunha certa asiduidade nas construcións rurais do momento cunha imaxe colocada na fornela sobre o van de acceso ou a xanela que permite a iluminación interior da nave. Coroando o edificio aparece a torre campanario situado no centro da fachada con tres campás. A ambos os dous lados da torre, nas esquinas do edificio aparecen dous pináculos sinxelos con referencias escurialenses que abundan na xeografía galaica. Tanto o engaste da torre como o dos pináculos presentan placas moi sinxelas, o que sitúa o edificio na segunda metade do século XVIII. Tanto as formas das placas, circulares ou en recorte investido, como as orelleiras en forma de C que flanquean a imaxe da Virxe remítennos ás obras de Simón Rodríguez. Muros laterais con porta que dan acceso ao interior do santuario e dúas xanelas rectangulares que proporcionan luminosidade ao interior do templo. Engadidos a cada lateral da cabeceira, dúas preciosas sancristías con bóveda de cantería, con dúas pequenas xanelas. Tellado a dous e tres augas, cuberto con tella do país.

INICIO carballeira Codeseda

N42.61942° W8.43744°

Monte alto

Muíño e ponte

Muíño e regato

Prados verdes

Prados verdes e gando

Río Umia

O río Umia nace nas proximidades da serra de O Candán, na parroquia de Aciveiro, municipio de Forcarei, percorre os municipios da Estrada, Cuntis, Moraña, Caldas de Reis, Portas, Meis, Ribadumia e Cambados, creando unha conca de 404 km². Desemboca na ría de Arousa, na localidade de Barrantes, delimitando a península do Grove. En Caldas de Reis entra na depresión meridiana, ata desembocar na ría, entre os municipios de Cambados e Ribadumia, creando unhas marismas nas que se poden ver, ó longo das estacións, unha gran diversidade de animais migratorios. O río Umia ten unha gran importancia cultural ó longo da historia

Sendeiros