Errenteria - San Marcos - Txoritokieta - Santiagomendi - Hernani

Lezo - Errenteria

Errenteria

Alde Zaharretik gurutzatu dut Errenteria, bertako kale bizimodua eta hainbat leku interesgarri ezagutzeko asmoarekin.

Tunela

Berauneko udal pilortalekura iritsitakoan, autobidea azpitik pasako dugu. Ondoren bidezidor batetik jarraituko dugu gorago errepidetxo batekin topo egin arte. Errepidea ikastetxe baten inguruan dagoen errotonda bat arte jarraituko dugu. Errotondan San Markoseko gotorlekura bidea erakustenduen kartela ikusiko dugu. Horren inguruan arrasto berde-hori-zuriak ikusiko ditugu. Hortik aurrera haiek jarraitu behar ditugu.

Eskuin marra zuri berdea

Marrak jarraituko ditugu.

Eskubi

marra zuri berdeak jarraituko dutugu bidegurutze batean Kutarroko urmaela erakusten duen kartela ikusi arte. Kutarrora joan nahi nuenez, puntu honetan marrak jarraitzeari utzi diot.

Kutarro

Informazioa: https://www.ingeba.org/gipuzkoa/turis1/turis7/kutarro.htm KUTARROKO BATERIA Kutarro San Markos gotorlekuren bateria laguntzailea da. Kutarroko bateriak gotorlekutik gertu dagoen muino bat (210 metroko altuera) hartzen du. San Markosko errepide militarraren adar labur batek osatzen du sarbidea, eta zelaigune txiki bateraino iristen da. Bertan honako hau dago: Zaintza-gorputza edo kuartela, harlangaitzezko barrakoi batez osatua, lursail naturalaren lur-erauzketa batez babestua, biak isolamendu-korridore baten bidez banatuta (7). 4 m2-ko munizio-ordezko bat (5), lur naturalak babestua. Hiru platarforma, 207, 208,5 eta 210 metroko kotetan kokatuak, hurrenez hurren, goikoa (8) (forma erdibalioduna) eta behekoa (3) bi harpe-lubaki (2) dituztela. Lubakietara sartzeko eskailera bat dago, eta, parapetoan, eskuko ordezko bat.

San Marko gotorlekua

260 m. Gotorleku gainean jendea ikusita, barruraino sartzea lortu banuen ere, eraikina itxita zegoen bisita publikorako eta berriro kanpora atera behar izan zuen kaxkora igo ahal izan gabe. Eraikineko ateak bultzata zeuden bisitaldi pribatu bat gertatzen ari baitzen. Beheko sarrera inguruan iturri bat dago. Informazio gehiago: https://es.wikipedia.org/wiki/Fuerte_de_San_Marcos San Markos gotorlekua eraikin militarra da, Donostia eta Errenteria udalerrien artean kokatua (Gipuzkoa, Euskadi, Espainia), izen bereko mendiaren gailurrean, 260 metroko altueran. XIX. mendean eraiki zuten, Errenteriako herritik gertu, ingurua babesteko. Gaur egun ez du erabilera militarrik; armadak 1960ko hamarkadara arte okupatu zuen, eta Lau-Haizeta parkearen barruan integratu da, bertako ekipamendu ludiko eta kulturalaren barruan. Kokapena dela eta, begiratoki garrantzitsua eta pribilegiatua da Gipuzkoako kostaldean, eta bertatik Kontxako eta Txingudiko badiak ikusten dira. Poligonal sendoa da, 1888an inauguratua, "Oiartzungo Zelai Gotortua" izenekoan kokatua. Eremu horretan zortzi gotorleku daude, eta San Markosek eta Txoritokietak osatzen dute mendebaldeko lerroa. Gainerako gotorlekuetatik Guadalupeko Ama Birjinarena (Hondarribia) baino ez zen eraiki, Gotortutako Zelaiaren ekialdeko lerroaren zati zena. San Markosko gotorlekua Txoritokietakoa (1890ekoa) baino indartsuagoa zen, eta Guadalupekoa (1900ekoa) baino txikiagoa. Bere egoeragatik, Pasaiako portuaren defentsan laguntzea zegokion.

Berrozpin

240 m

Txoritokieta

303 m. Informazioa: https://es.wikipedia.org/wiki/Fuerte_de_Txoritokieta Txoritokietako gotorlekua izen bereko mendian eraikitako gotorlekua da, eta Errenteria eta Astigarraga udalerrien artean dago (Gipuzkoa, Espainia). Luis Nieva ingeniari militarrak diseinatu zuen, eta 1890. urtean inauguratu zen. Hasiera batean, Oiartzungo Zelai Gotortuaren eta, ondoren, Oiartzungo Barrera Posizioaren parte izan zen. Txoritokietako gotorlekuko kuartel gezileihoa (XIX. mendea). Gotorleku poligonalaren tipologiakoa da, eta bi barbeta bateria ditu, artilleriako piezetarako bi kokalekurekin, eta hirugarren bateria bat, hau ere barbeta erakoa, hiru kokalekurekin. Bateriak zenbait trabesek banatzen dituzte, eta gurutze-formako gorputz bat osatzen dute. Gorputz horren azpian guardia-gorputza, munizio-biltegiak, jaurtigaien ordezko piezak eta langileentzako berokiak daude. Ondoan kuartel bat du, oinplano pentagonalekoa, erdiko patio batez hornitua, eta haren azpian uraska dago. Solairu nagusiko fatxadaren zati batek zuloaren malkarra osatzen du, eta gezileihoa du. Estalkia laua da, eta eraikin osoa inguratzen duen fusileriarako parapeto bat osatzen du kanpoalderantz. Kuartela hondoratuta dago gainerako gotorlekuarekin alderatuta. Deskribatutako multzoa bederatzi aldeko poligono irregular bat osatzen duen lubaki batez inguratuta dago. Zati batean, kuarteleko gezileihoek eta fusileriako albo-bateria bakar batek babesten dute. Sarrera nagusiak baskula motako zubi altxagarri bat zuen, gaur egun desagertua. Gotorlekuari esleitutako goarnizioa 60 kidekoa zen gerra-garaian, eta 20koa bake-garaian. Hasiera batean, burdinazko 6 kanoi zeuden, "Ordoñez", 15 cm-koak, mod. 1885, goi-markoaren gainean. Lehen artilatze hau 1896an 12 cm-ko brontzezko 4 kanoik eta 15 cm-ko brontzezko 2 obusek ordezkatu zuten, horretarako parapetoak aldatu behar izan zirelarik. Hala ere, urte gutxiren buruan artiletik kendu zuten, gotorlekua ia erabilerarik gabe geratuz eta gertuko San Markos gotorlekuaren mende geratuz, zeinarengandik denboraldi batez kabo batek eta lau soldaduk osatutako destakamendu bat jaso zuen. Gotorlekua Errenteriako Udalak erosi zuen, San Markoskoarekin batera, 1992an, eta gaur egun erdi abandonatuta dago, baina egoera onargarrian.1 Gotorlekutik gertu bateria osagarri bat eraiki zuten, kanpainako artilleriarako barbeta azpiko parapeto batez osatua. Parapeto horrek lubaki-babesak zituen, baita guardia-gorputz bat eta munizio-biltegi bat ere, hormigoizko gangez blindatua eta lurrez estalia, eta barruan bolbora-biltegi bat eta jaurtigaiez osatutako beste bat.

Txoritokieta-2

Ehiza postuak

Bidezidor honetatik Perurena jatetxea zegoen bidegurutzerainoo jaitsiko gara.

Perurena. Iturria

Perurena jatetxearen atzean parkea eta pilotalekua daude. Parkean iturria dago.

Frantxila jatetxea - Eskuinera

Jende asko eguneko menua jateko. Santiago bidearekin bat egingo dugu. Idi probak egiteko zorua dago aparkalekuan.

Imiaga

271 m. manixene baserria igarota une batez Santio-bidea utzi eta porlanezko bidean gora egingo dugu. 100 bat metro aurrerago gurdibide bat abitzen da eskuinera gora basoan zehar. Gurdibide horrek tontorreraino eramango gaitu. Tontorretik beheko bidera jetxi eta berriro Santi-bidearekin bat egingo dugu.

Santiagomendi

298 m. Informazioa: https://donosticity.org/santiagomendi-su-ermita-y-el-paraiso/ Tradizioz, Astigarraga sagardoaren lurraldetzat hartzen dugu, baina, beharbada, askok ez dute ezagutzen Santiagomendiko gailurraren, Santiagoko ermitaren eta paradisutik sagardoaren lurraldealdera ( Martutenen, Loiolan eta Donostian ) dagoen ikuspegi ikusgarrien garrantzia. Ikuskizun bisual hau Donosti Cityk proposatzen dizue, bai autoz, bai bizikletaz (lan gogorra), bai oinez, horixe egiten baitzuten erromesek, erromesen tradizio handiko ibilbidea baita; izan ere, ermitaren barruan Apostoluaren tailu bat dago, erromes bat bezala ezaugarritua. Inguru horietan nekazaritzan eta ezkurrak biltzen dituen herrixka baten historiaurreko aztarnak aurkitu dira, erromesen maskor motako fosilak, baleak ikusteko talaiak eta informazio-panelak, gai horietaz gain sagardoaren kulturaz gain, baditugu egun interesgarri bat igarotzeko nahikoa arrazoi. Ermita XIII. mendekoa da, eta elezahar batek dioenez, mendi honetako harkaitzaren edozein zatik barruan Santiago apostoluaren loturak ditu. Aterpetxe batek eta etzaleku tentagarriren bat duen askaldegi batek bistez eta iluntze ezabaezinez gozatuko gaitu.

Agiñeta

299 m. Tontorra zapaldu ondoren, Santio-bidea Artola sagardotegiraino jarraituko dugu.

Aurrera

Santiobidea ez utzi. Gurdibidea beherago erabat itxita zegoen eta itzuli beharra izan dut. Artola baserria inguratu eta Oiarbide sagardotegi aldera daraman pista jarraituko dugu. Oiarbide ingurutik bideak errekarekin batera egiten du bidea Zelaia sagardotegia eta Oilalume ingururaino.

Oilalume dantzalekua

Informazioa: http://oialume.eus/ Oialume Biltokia 1943.urtean sortu zen Jose de Juanantone “Patas» eta Felix Orkolakua sasoiko gazteen arteko pultsu apustu baten ondoren. Barrenetxea familiak (Jabier, Kristina eta izeba Juanita) egun horretarako festa antolatu zuen eta Markos Zubeldia soinujole hernaniarrak girotu zuen apustua. Festak izan zuen harrera ikusita, igandero-igandero jarraitu zuen eta eskualdeko jende asko hurbiltzen hasi zen baserri giro euskaldunaz gozatzera. Oialumeko “terrazazpin” hasitako festa hau 47 urtez luzatu zen bertan.

Hernani