Activity

FCCED-UVIGO-2018-R11. As Almuiñas e do Foxo do Lobo' (PR-G 109) y el Sendero Azul (Pontecaldelas, Pontevedra)

Download

Trail photos

Photo ofFCCED-UVIGO-2018-R11. As Almuiñas e do Foxo do Lobo' (PR-G 109) y el Sendero Azul (Pontecaldelas, Pontevedra) Photo ofFCCED-UVIGO-2018-R11. As Almuiñas e do Foxo do Lobo' (PR-G 109) y el Sendero Azul (Pontecaldelas, Pontevedra) Photo ofFCCED-UVIGO-2018-R11. As Almuiñas e do Foxo do Lobo' (PR-G 109) y el Sendero Azul (Pontecaldelas, Pontevedra)

Author

Trail stats

Distance
8.37 mi
Elevation gain
1,191 ft
Technical difficulty
Moderate
Elevation loss
1,191 ft
Max elevation
1,836 ft
TrailRank 
63 4.7
Min elevation
1,260 ft
Trail type
Loop
Moving time
2 hours 2 minutes
Time
3 hours 58 minutes
Coordinates
2080
Uploaded
April 16, 2018
Recorded
April 2018
  • Rating

  •   4.7 5 Reviews
Be the first to clap
5 comments
Share

near Caritel, Galicia (España)

Viewed 1883 times, downloaded 99 times

Trail photos

Photo ofFCCED-UVIGO-2018-R11. As Almuiñas e do Foxo do Lobo' (PR-G 109) y el Sendero Azul (Pontecaldelas, Pontevedra) Photo ofFCCED-UVIGO-2018-R11. As Almuiñas e do Foxo do Lobo' (PR-G 109) y el Sendero Azul (Pontecaldelas, Pontevedra) Photo ofFCCED-UVIGO-2018-R11. As Almuiñas e do Foxo do Lobo' (PR-G 109) y el Sendero Azul (Pontecaldelas, Pontevedra)

Itinerary description

DESCRIPCIÓN CASTELLANO

Tranquilidad y armonía son las palabras adecuadas para definir lo que te vas a encontrar en el devenir de la senda. El presente sendero es una variante de La Ruta de “As Almuiñas e do Foxo do Lobo” (PR-G 109) y el sendero Azul, ubicadas en el entorno del río Verdugo. Este río nace en el municipio de Forcarei (Lugo) y desemboca en el fondo de la ría de Vigo teniendo una longitud de 41km.

Para acceder al punto de partida, que es la iglesia del Caritel, que es de estilo neogótico y está ubicada en el pueblo con el mismo nombre, y perteneciente al Ayuntamiento de Pontecaldelas, se realiza por la carretera PO-532 desde la capital de la provincia. Una vez arribado al pueblo, es muy sencillo llegar a la iglesia mediante las indicaciones que te vas encontrando por el medio de este. Esta ruta es de carácter circular y consta de una longitud de 13,76km en el que el punto de partida y el punto final se realizan en el mismo punto (Iglesia de Caritel).

Cabe destacar que nosotros realizamos la jornada en el mes de abril, habiendo llovido considerablemente los días anteriores y con una temperatura media de 14 grados. A esto se le suma que el caudal del río iba más repleto que lo habitual debido a que sufre variaciones controladas por una central hidroeléctrica que se encuentra a la altura del término municipal de A Lama. Con todo a lo que nos hemos referido con anterioridad es importante que se sepa que el caudal del río iba por encima de la altura de las piedras (pasos) que están destinadas para su comunicación entre orillas y cruzar se nos hizo más aventurado y no pudimos evitar mojarnos los pies. De la misma manera por otros tramos de la ruta el sendero poseía una gran cantidad de barro que teníamos que desafiar de la misma manera que lo comentado anteriormente. A pesar de estas adversidades, también lógicas para una tierra como Galicia, en épocas más cálidas no vais a tener ningún tipo de problema para disfrutarla ya que merece mucho la pena.

Comenzando la marcha y partiendo de la Iglesia de Caritel acometemos un camino empedrado y sinuoso hacia un lugar conocido como la Fraga de Abaixo, en donde podemos contemplar el río Verdugo en su máximo esplendor. Es aquí el primer lugar en el que tenemos que atrevernos a cruzar hábilmente en los “Pasos da Fraga”, una vez superado éstos, los que te vayas encontrando a lo largo de la ruta son similares.

Es en esta parte de la ruta en la cual realizamos una parte del Sendero Azul, y pasamos por Portadosouto y de nuevo los “Pasos da Fraga” y “Pasos de Portasouto” que cruzan en regato de Costiñas y el río Verdugo.

Una vez hecho esta parte de la Senda Azul y volvemos a la Fraga de Abaixo, volvemos a cruzar los pasos del río. Una vez que lleguemos a Portadosouto nos dirigimos por una intersección a mano derecha para de esta manera proseguir la ruta de “As Almuiñas e do Foxo do Lobo”.

Es en este momento en donde nos desviamos una vez más a la derecha y encontramos lo que para nosotros es lo más bello del camino: Los saltos de agua en el río Verdugo y un molino abandonado. Deshacemos los pasos y seguimos el camino hasta el Foxo do Lobo. Lo hacemos por una carretera, pero apenas son 500 metros ya que luego se prosigue por terrenos de tierra.

Nos dirigimos a Laxoso de Arriba, por el cual también tenemos que transcurrir por carretera, por el medio del pueblo y nos dirigimos hacia la Iglesia de San Xoán y el cruceiro de “pé das Herbas”. Proseguimos el camino hacia la aldea de Porcinas y transcurre entre muros de piedra por medio del regato de Coveliña, de esta manera nos dirigimos al final de la ruta y/o punto de partida.

La humedad ambiental, las suaves temperaturas y un sustrato granítico que a menudo dibuja abruptos e inaccesibles cañones, son los elementos que condicionan la estabilidad de estas formaciones boscosas que se extienden a lo largo del curso fluvial del río Verdugo. El bosque que observamos y contemplamos está lleno de especies caducifolias, como robles en su mayoría, castaños, pinos y eucaliptos. Aunque también hay una gran cantidad de especies arbóreas y arbustivas como el Sanguiño, el espino albar, acebo, ruscus, laurel, abedul, etc… Los bosques de robles del río Verdugo componen el refugio de multitud de especies de aves relacionadas con el medio acuático, como martín pescador, mirlo acuático, andarríos, mito, lavandera. La nutria se encuentra bien distribuida por todo el curso del río.

Esta ruta es apta para toda la población en general salvo para personas con movilidad reducida. También es apta para hacerla en bicicleta y en caballo pero siempre con condiciones meteorológicas adecuadas.

Se recomienda realizar esta ruta bajo la preparación y experiencia de cada uno, llevar información cartográfica o bien algún dispositivo electrónico como un GPS, como tener en cuenta los aspectos meteorológicos y climatológicos. El equipamiento es muy importante a la hora de echarse a caminar. Se sugiere que se lleve ropa que nos mantenga el cuerpo seco y a la vez abrigado. En torno al calzado recomendamos que este acomodado a nuestros pies, bien sujeto pero no apretado. Se recomienda que en la mochila nunca falte aspectos como un botiquín de primeros auxilios, agua, la cual debemos ingerir 50-100ml cada 15/20min, comida que aporte energía como unos frutos secos, y crema solar entre otros factores.


Otros datos de interés:

- Existe un refugio de Pescadores en Soutomaior dependiente de la Consellería de Medio Ambiente. El río está bien señalizado en sus accesos coincidiendo con los cotos de pesca.
- Información: Servicio de Medio Ambiente Natural de Pontevedra tfno. 986.80.54.69. Ayuntamientos de Soutomaior, Pontecaldelas, A Lama.
- Está prohibido realizar cualquier tipo de fuego.
- Coordenadas: 42°23'09.8"N 8°27'38.7"W
- Geocaches cercanos: GC73REV GC73RE7


ANÁLISIS INTERNO



EDAD: 25 años
TALLA: 183 cm
PESO: 76 kg
IMC: 22,69
DISTANCIA TOTAL DE LA RUTA: 14 Km
KCAL CONSUMIDAS: 2021 KCal
FC MEDIA: 113 ppm
FC MÁX: 157 ppm
DESNIVEL ACUMULADO SUBIENDO: 400 m
DESNIVEL ACUMULADO BAJANDO: 400 m
ESCALA DE BORG (0-10): 6




DESCRICIÓN GALEGO

Tranquilidade e harmonía son as palabras adecuadas para definir o que te vas atopar no devir da senda. O presente carreiro é unha variante da Ruta de “As Almuiñas e do Foxo do Lobo” (PR-G 109) e o Sendero Azul, situadas na contorna do río Verdugo. Este río nace no municipio de Forcarey (Lugo) e desemboca no fondo de ría de Vigo tendo unha lonxitude de 41km.

Para acceder o momento de partida, que é a igrexa do Caritel, que é de estilo neogótico e está situada no pobo co mesmo nome, e pertencente ao Concello de PonteCaldelas, realízase pola estrada PO-532 desde a capital da provincia. Unha vez arribado ao pobo, é moi sinxelo chegar á igrexa mediante as indicacións que te vas atopando polo medio de este. Esta ruta é de carácter circular e consta dunha lonxitude de 13, 76km no que o punto de partida e o punto final realízanse no mesmo lugar (Igrexa de Caritel).

É destacable que nós realizamos a xornada no mes de Abril, habendo chovido considerablemente os días anteriores e cunha temperatura media de 14 grados. A isto súmaselle que o caudal do río ía máis repleto que o habitual debido a que sofre variacións controladas por unha central hidroeléctrica que se atopa á altura do término municipal da Lama. Con todo ao que nos referimos con anterioridad é importante que se saiba que o caudal do río ía por encima da altura das laxas que están destinadas para a súa comunicación entre beiras e cruzar fíxosenos máis aventurado e non puidemos evitar mollarnos os pés. Do mesmo xeito por outros tramos da ruta o carreiro posuía unha gran cantidade de lameira que tiñamos que desafiar do mesmo xeito que o comentado anteriormente. Malia estas adversidades, tamén lóxicas para unha terra como Galicia, en épocas máis cálidas non ides ter ningún tipo de problema para gozala xa que merece moito a pena.

Comezando a marcha e partindo da Igrexa de Caritel acometemos un camiño empedrado e sinuoso cara a un lugar coñecido como a Fraga de Abaixo, onde podemos contemplar o río Verdugo no seu máximo esplendor. É aquí o primeiro lugar no que temos que atrevernos a cruzar hábilmente os “Pasos dá Fraga”, unha vez superado estes, os que te vaias atopando ao longo da ruta son similares.

É nesta parte da ruta na cal realizamos unha parte do Carreiro Azul, e pasamos por Portadosouto e de novo os “Pasos dá Fraga” e “Pasos de Portasouto” que cruzan en regato de Costiñas e o río Verdugo.

Unha vez feito esta parte da Senda Azul e volvemos á Fraga de Abaixo, volvemos cruzar os pasos do río. Unha vez cheguemos a Portadosouto dirixímonos por unha intersección a man dereita para deste xeito proseguir a ruta de “As Almuiñas e do Foxo do Lobo”.

É neste momento onde nos diriximos unha vez máis á dereita e atopamonos o que para nós é o máis belo do camiño: Os saltos da auga no río Verdugo e uns muiños abandoados. Desfacemos os pasos e seguimos o camiño ata o Foxo do Lobo. Facémolo por unha estrada, pero apenas son 500 metros xa que logo proséguese por terreos de terra.

Dirixímonos a Laxoso de Arriba, polo cal tamén temos que transcorrer por estrada, polo medio do pobo e dirixímonos cara á Igrexa de San Xoán e o cruceiro de pé dás Herbas. Proseguimos o camiño cara á aldea de Porcinas que transcorre entre muros de pedra por medio do regato de Coveliña, deste xeito dirixímonos ao final da ruta e/ou punto de partida.

A humidade ambiental, as suaves temperaturas e un sustrato granítico que a miúdo debuxa abruptos e inaccesibles canóns, son os elementos que condicionan a estabilidade destas formacións boscosas que se estenden ao longo do curso fluvial do río Verdugo. O bosque que observamos e contemplamos está cheo de especies caducifolias, como carballos na súa maioría, castiñeiros, piñeiros e eucaliptos. Aínda que tamén hai unha gran cantidade de especies arbóreas e arbustivas como o Sanguiño, o espino albar, acebo, ruscus, laurel, abedul, etc...As carballeiras do río Verdugo compoñen o refuxio de multitude de especies de aves relacionadas co medio acuático, como martín mariñeiro, mirlo acuático, andarríos, mito, lavandera. A nutria atópase ben distribuída por todo o curso do rio.

Esta ruta é apta para toda a poboación en xeral salvo para persoas con movilidade reducida. Tamén é apta para facela en bicicleta e en cabalo pero sempre con condicións meteorolóxicas adecuadas.

Recoméndase realizar esta ruta baixo a preparación e experiencia de cada un, levar información cartográfica ou ben algún dispositivo electrónico como un GPS, como ter en conta os aspectos meteorolóxicos e climatológicos. O equipamiento é moi importante á hora de botarse a camiñar. Suxírese que se leve roupa que nos manteña o corpo seco e á vez abrigado. En torno ao calzado recomendamos que este acomodado aos nosos pés, ben suxeito pero non apertado. Recoméndase que na mochila nunca falte aspectos como un botiquín de primeiros auxilios, auga, a cal debemos inxerir 50-100ml cada 15/20min, comida que aporte enerxía como uns froitos secos, e crema solar entre outros factores.

Outros datos de interese:

- Existe un refuxio de Pescadores en Soutomaior dependente da Consellería de Medio Ambiente. O río está ben sinalizado nos seus accesos coincidindo cos cotos de pesca.
- Información: Servizo de Medio Ambiente Natural de Pontevedra tfno. 986.80.54.69. Concellos de Soutomaior, Pontecaldelas, A Lama.
- Está prohibido realizar calqueira tipo de lume.
- Coordenadas: 42°23'09.8"N 8°27'38.7"W
- Geocaches próximos: GC73REV GC73RE7



ANÁLISE INTERNA




IDADE: 25 anos
TALLE: 183 cm
PESO: 76 kg
IMC: 22,69
DISTANCIA TOTAL DA RUTA: 14 Km
KCAL CONSUMIDAS: 2021 KCal
FC MEDIA: 113 ppm
FC MÁX: 157 ppm
DESNIVEL ACUMULADO SUBiNDO: 400 m
DESNIVEL ACUMULADO BAiXANDO: 400 m
ESCALA DE BORG (0-10): 6


ENLACES / LIGAZÓNS
Información de las rutas de senderismo de Pontecaldelas / Información das rutas de sendeirismo de Pontecaldelas

Predicción meteorológica de la zona / Predición meterolóxica da zona


AUTORES:

Jesús Barreiro Váquez & Mauro Rodríguez dos Santos

Waypoints

PictographReligious site Altitude 1,713 ft
Photo ofIglesia neogótica de Caritel Photo ofIglesia neogótica de Caritel

Iglesia neogótica de Caritel

La iglesia neogótica de Caritel está situada en el inicio de la ruta. Actualmente no conserva su característico campanario ya que tuvo que ser retirado porque ponía en riesgo la integridad de la estructura. No dispone de aparcamiento aunque existe una gran explanada de tierra en la cual podemos dejar el coche.

A igrexa neogótica de Caritel está situada ao inicio da ruta. Actualmente non conserva o seu característica campanario xa que tivo que ser retirado porque puña en risco a integridade da estrutura. Non dispón de aparcamento ainda que existe un gran terreiro no cal podemos deixar o coche.

PictographInformation point Altitude 1,739 ft
Photo ofINICIO/ FIN DE LA RUTA. Cartel informativo de inicio de ruta Photo ofINICIO/ FIN DE LA RUTA. Cartel informativo de inicio de ruta

INICIO/ FIN DE LA RUTA. Cartel informativo de inicio de ruta

En él se nos resumen y muestran distintos datos representativos de la ruta PR-G 109 la cual realizaremos completamente pero con unas ampliaciones para indicar el camino a zonas de interés como: foso do lobo, saltos del río Verdugo...

Nel resúmesenos e móstransenos distintos datos respresentatitos da ruta PR-G 109 a cal realizaremos completamente pero cunhas ampliacións para indicar o camiño a zonas de interese como: foxo do lobo, saltos do río Verdugo...

PictographTree Altitude 1,712 ft
Photo ofBosque de Robles Photo ofBosque de Robles Photo ofBosque de Robles

Bosque de Robles

En estas fotos se muestra el paisaje que va a primar durante la mayoría de la ruta, el bosque de Robles.

Nestas fotos móstrasenos a paisaxe que vai primar ao longo da mairía da ruta, as carballeiras.

PictographRiver Altitude 1,651 ft
Photo ofRiachuelo 'das Costiñas' y puente Photo ofRiachuelo 'das Costiñas' y puente Photo ofRiachuelo 'das Costiñas' y puente

Riachuelo 'das Costiñas' y puente

La ruta pasa sobre el riachuelo "das Costiñas", un afluente del río Verdugo en el que se puede observar fácilmente la primera fauna, una población de babosas e insectos. Según gente de la zona en verano es característico el gran número de ranas que aparecen. Este riachuelo marca el inicio del camino empedrado que nos hace descender hasta los primeros "pasos".

A ruta pasa sobre o regato das Costiñas, un afluente do río Verdugo no que se pode observar facilmente a primeira fauna, una población de babosas e bechos. Según xente da zona no verán e carracterístico o gran número de rás que aparecen. Este regato marco o inicio do camiño empredado que fai descer ata os primeros "pasos".

PictographInformation point Altitude 1,464 ft
Photo ofCarteles informativos que indican el camino en la intersección con la carretera Photo ofCarteles informativos que indican el camino en la intersección con la carretera

Carteles informativos que indican el camino en la intersección con la carretera

Estos carteles nos dan información y nos indican por donde continua el camino tras tener que cruzar la carretera. Se aprecia la marca PR-G (franja amarilla y blanca) que nos encontramos durante el recorrido.

Estes carteis aportan información e nos indican por onde continua o camiño tras ter que atravesar a estrada. Apréciase a marca PR-G (liña amarilla e branca) que nos atopamos durante o recorrido.

PictographRiver Altitude 1,374 ft
Photo ofRiachuelo 'das Costiñas' II Photo ofRiachuelo 'das Costiñas' II

Riachuelo 'das Costiñas' II

De nuevo nos volvemos a encontrar con el riachuelo que esta vez discurre paralelo al sendero. En esta zona, el agua de lluvia que discurre por el sendero se suma a riachuelo se desborda en invierno haciendo que proliferen el musgo y el verdín en las rocas del sendero. El tramo incluye pendiente y es una parte con cierto peligro.

De novo volvémonos atopar co regato que esta vez discorre paralelo o sendeiro. Nesta zona, a auga de choiva que baixa polo sendeiro súmase a que o regato desbordase no inverno facendo que proliferen o musgo e o verdín nas rochas. O tramo inclúe pendiente e é unha parte con certo perigo.

PictographWaypoint Altitude 1,345 ft
Photo ofPaso da Fraga y Peto de las Ánimas Photo ofPaso da Fraga y Peto de las Ánimas Photo ofPaso da Fraga y Peto de las Ánimas

Paso da Fraga y Peto de las Ánimas

Una de las zonas más bonitas de la ruta. Son unos pequeños pasos de piedra colocados de forma que nos permiten cruzar el verdugo. Es una zona con variaciones de caudal controladas por una central hidroeléctrica (variaciones repentinas y sobre todo en inverno y temporadas lluviosas). Se puede ver limitado el paso o influenciado dependiendo de la cantidad de agua.

El peto de las ánimas, se trata de un pequeño altar muy común en la cultura gallega en él se dejan ofrendas a los espíritus. Culturalmente, Galicia es una tierra de "meigas" en la cual se creía que las encrucijadas y fuentes eran sitios donde se podían conectar /encontrar con espíritus. Por este motivo se dejaban las ofrendas allí. Con la llegada del cristianismo, se quiso incluir parte de esta cultura para ganar adeptos por lo que se colocaron "cruceiros", altares de ánimas... en lugares de culto como este.

Unha das zonas máis fermosas da ruta. Son uns pequenos pasos de pedra colocados de forma que nos permiten cruzar ó Verdugo. É unha zona con variacións de caudal controladas por unha central hidroeléctrica (variacións repentinas e sobretodo en inverno e épocas chuviosas). Podemos atopar limitado o paso ou influenciado dependendo da cantidade de auga.

O peto das ánimas, trátase dun pequeno altar coi común na cultura galega. Nel déixanse ofrendas aos espíritus. Culturalmente, Galicia é unha terra de meigas na cal se cría que os cruces e as fontes eran sitios donde se podían conectar/atopar espíritus e por iso se facían ofrendas alí. Coa chegada do cristianismo, quíxose incluir parte desta cultura para ganar adeptos polo que se colocaron cruceiros, altares de ánimas... en lugares como este.

PictographInformation point Altitude 1,306 ft
Photo ofCartel descriptivo (Pasos da Fraga) y ejemplo de la señalización a encontrar Photo ofCartel descriptivo (Pasos da Fraga) y ejemplo de la señalización a encontrar

Cartel descriptivo (Pasos da Fraga) y ejemplo de la señalización a encontrar

Infografía de los "Pasos da Fraga" con información de interés. En esta zona ya nos encontramos con marcas orientativas más cuidadas.

Infografía dos Pasos da Fraga coa información de interese. nesta zona xa nos atopamos con marcas orientativas máis coidadas.

PictographRiver Altitude 1,341 ft
Photo ofRiachuelo Photo ofRiachuelo

Riachuelo

Zona del sendero que se encharcada por las lluvias y el desborde de uno de los riachuelos. En invierno esta zona está completamente llena de agua lo que dificulta el paso.

Zona do sendeiro que se anega polas choivas e o desborde dun dos regatos. No inverno está zona esta completamente chea de auga o que dificulta o paso.

PictographPhoto Altitude 1,308 ft
Photo ofSendero Photo ofSendero

Sendero

Esta foto pretende representar las características del sendero cerca de las zonas pobladas. En el podemos ver los muros de piedra que delimitan el acceso a las propiedades forestales a la vez que existen otros similares que las separan entre si.

Esta foto pretende representar as características do sendeiro cerca das zona poboadas. En el podemos ver muros de pedra que delimitan o aceso as propiedades forestais a vez que existen outros similares que as separan entre si.

PictographWaypoint Altitude 1,299 ft
Photo ofPasos do Porto de Abaixo Photo ofPasos do Porto de Abaixo Photo ofPasos do Porto de Abaixo

Pasos do Porto de Abaixo

Río abajo nos encontramos con otro paso del río. En esta ocasión, comunica Fraga y Laxoso. En esta zona también hay cambios de caudal, lo que puede obligar a mojarse los pies o incluso limitar el paso.

Río abaixo encontrámonos co paso do río. En esta ocasión, comunica Fraga e Laxoso. Nesta zona tamén hai cambios de caudal, o que pode obrigar a mollarse os pés ou incluso limitar o paso.

PictographRiver Altitude 1,292 ft
Photo ofRío Verdugo Photo ofRío Verdugo

Río Verdugo

Cauce del río Verdugo en el que podemos observar pequeños saltos de agua que con la subida del caudal se convierten en pequeños rápidos.

Augas do río Verdugo donde podemos observar os saltos de auga que coa subida de caudal se convirten en pequenos rápidos.

PictographRisk Altitude 1,299 ft
Photo ofEscalera a la orilla del Verdugo Photo ofEscalera a la orilla del Verdugo

Escalera a la orilla del Verdugo

Obstáculo que dificulta el seguimiento del sendero. En caso de: bicicletas, habrá que portarlas y los caballos deberán pasar por el río ya que en la orilla existen un espacio con poca profundidad.

Obstáculo que dificulta o seguimento do sendeiro. No caso de : bicicletas, haberá que portealas e os cabalos deberán pasar polo río que ten pouca profundidade nesa beira.

PictographRisk Altitude 1,307 ft
Photo ofPuente de Madera Photo ofPuente de Madera

Puente de Madera

Obstáculo que dificulta el seguimiento del sendero Un puente de madera inestable al ser arrancado por las riadas. La madera está en mal estado debido a haber estado sumergida. Bicicletas: hay portearlas. Caballos pueden pasar por la orilla.

Obstáculo que dificulta o seguimento do sendeiro. Unha ponte de madeira inestable ao ser arrancada polas riadas. A madeira está en mal estado debido a haber quedado sumerxida. Bicicletas: hai que portealas. Cabalos: poden pasar pola beira do río.

PictographWaterfall Altitude 1,373 ft
Photo ofSaltos del río Verdugo Photo ofSaltos del río Verdugo Photo ofSaltos del río Verdugo

Saltos del río Verdugo

Pequeñas cascadas en plena naturaleza, una de las zonas más bellas de la ruta que merece la pena visitar sobre todo en invierno cuando el caudal hace que sean más impresionantes.

Pequenas cascada en plena natureza, unha das zonas máis fermosas da ruta que merece a pena visitar sobretodo en inverno cando o caudal fai que sexán máis impresionantes.

PictographPhoto Altitude 1,321 ft
Photo ofRemanso del río Verdugo Photo ofRemanso del río Verdugo

Remanso del río Verdugo

Remanso de aguas del río con una zona muy clara, calma y libre de vegetación. Es uno de esos sitios en los que te sumerges sin pensarlo dos veces (cuando la temperatura es adecuada). El río Verdugo tiene reputación entre los amantes de la pesca por ser el hogar de buenos especímenes de trucha que en esta zona son fáciles de observar.

Remanso das augas do río con unha zona moi clara, calma, e libre de vexetación. É un de eses sitios nos que te mergullas sin pensalo dúas veces (cando a temperatura é a axeitada). O río Verdudo ten reputación entre os pescadores por ser o fogar de bos especimes de troita que en esta zona son facilmente observables.

PictographRuins Altitude 1,316 ft
Photo ofRuinas de un antiguo molino Photo ofRuinas de un antiguo molino Photo ofRuinas de un antiguo molino

Ruinas de un antiguo molino

Restos de un antiguo molino de grano en los cuales todavía se pueden observar en el interior partes del mecanismo. Esta infraestuctura aprovecha la fuerza motriz del caudal de agua tras conducirlo por un desvío. Esa fuerza servía para hacer girar una piedra sobre otra de forma que el grano que se introducía entre las dos se trituraba. Este es uno de un grupo de molinos que se encuentran distribuidos a lo largo de la vertiente del Verdugo.

Restos dun antigo muíño de gran nos cales aínda podemos observar no interior partes do mecanismo. Esta infrastrutura aproveita a forza motriz do caudal tras conducilo por un desvío. Esa forza servía para facer que unha pedra xirase sobre outra de forma que o gran que se introducía entre as dúas se trituraba. Forma parte dun grupo de muíños que se encontran distribuidos ao largo do Verdugo.

PictographFountain Altitude 1,639 ft
Photo ofBebedero para animales Photo ofBebedero para animales Photo ofBebedero para animales

Bebedero para animales

Punto de avituallamiento para animales, en caso de que los llevemos con nosotros. También sirve para refrescarnos en días de mucho calor. NO INCLUYE INDICACIONES DE QUE SEA POTABLE.

Punto de avituallamiento para animais, en caso de que os levemos con nós. Tamén serve para refrescarnos en días de moita calor. NON INCLÚE INDICACIÓNS DE QUE SEXA POTABLE.

PictographInformation point Altitude 1,684 ft
Photo ofCartel informativo (Foxo do Lobo) y cartel de dirección inversa Photo ofCartel informativo (Foxo do Lobo) y cartel de dirección inversa Photo ofCartel informativo (Foxo do Lobo) y cartel de dirección inversa

Cartel informativo (Foxo do Lobo) y cartel de dirección inversa

Esta infografía marca el desvío desde el sendero (carretera) hasta el "foxo do lobo". En el encontramos información de interés colocada tras las tareas de conservación realizadas en 2017 con las que se pretende preservar y dar a conocer dicho lugar.

Esta infografía marca o desvío dende o sendeiro (estrada) ata o foxo do lobo. Nel atopamos información de interese colocada tras as tarefas de conservación realizadas en 2017 coas que se pretende preservar e dar a coñecer dito lugar.

PictographRuins Altitude 1,659 ft
Photo ofFoxo do lobo Photo ofFoxo do lobo

Foxo do lobo

Estas ruinas son los restos de una antigua infraestructura que tenía como finalidad ser la "trampa" para lobos. Para controlar la población de lobos y proteger en ganado rural se ejercían batidas de forma conjunta entre los vecinos de la zona. Los vecinos armados con palos y armas rudimentarias peinaban el monte dirigiendo al lobo hacia este lugar que tiene forma de embudo. Una vez allí, el animal era acorralado y lo mataban.

Estas ruinas son os restos dunha antiga infraestrutura que tiña como finalidade se trampa para lobos. Para controlar a poboación de lobos e protexer o ganado rural se realizaban batidas de forma conxunta entre veciños da zona. Armados con paus e armas rudimentarias peinaban o monte dirixindo o lobo cara ese lugar que ten forma de embudo. Unhavez ali, o animal era acorralado e matábano.

PictographPhoto Altitude 1,783 ft
Photo of'Marco' desconocido Photo of'Marco' desconocido

'Marco' desconocido

En el borde del sendero nos encontramos este "marco" de piedra que suponemos que será una antigua delimitación entre pueblos o parcelas. En él se aprecia un texto pero que no está legible.

No borde do sendeiro encontrámonos este marco de pedra que supoñemos que será unha antiga delimitación entre pobos ou parcelas. Nel apreciase un texto pero non esta lexible.

PictographPhoto Altitude 1,639 ft
Photo ofPaso por Laxoso de Arriba Photo ofPaso por Laxoso de Arriba Photo ofPaso por Laxoso de Arriba

Paso por Laxoso de Arriba

El camino discurre esta vez por un tramo de casas situado dentro del pueblo de Laxoso de Arriba. Esta zona marca la intersección con otra ruta, la ruta de los 3 montes.

O camiño discorre esta vez por un tramo de casas situado dentro do pobo de Laxoso de Arriba. Esta zona marca a interseción con outra ruta, a ruta dos 3 montes

PictographReligious site Altitude 1,572 ft
Photo ofIglesia de San Xoán Photo ofIglesia de San Xoán

Iglesia de San Xoán

Tras continuar el descenso por los bosques de robles desde Laxoso de arriba nos encontramos otro edificio religioso próximo a la ruta. En este caso, la Iglesia de San Xoán.

Tras continuar o descenso entre carballeiras dende Laxoso de Arriba nos atopamos con outro edificio relixioso próximo a ruta. Neste caso, a igrexa de San Xoán.

PictographIntersection Altitude 1,592 ft
Photo ofBifurcación hacia el 'cruceiro do pé das herbas' Photo ofBifurcación hacia el 'cruceiro do pé das herbas'

Bifurcación hacia el 'cruceiro do pé das herbas'

Este "marco" también nos indica el camino a seguir hacia el "cruceiro" o el desvío hacia la iglesía de San Xoán en Laxoso de Arriba. En el se aprecian piedrecitas dejadas por los viajeros/feligreses que acuden en romería a la iglesia (igual que en el Camino de Santiago).

Este marco tamén nos indica o camiño a seguir cara o cruceiro ou o desvío cara a igrexa de San Xoán en Laxoso de Arriba. Nel aprecianse pedriñas deixadas polos viaxeiros/ferigreses que acuden en romería a igrexa (igual que no Camiño de Santiago).

Comments  (5)

  • Jesús Vázquez 22 May 6, 2018

    I have followed this trail  View more

    Ruta muy recomendada.

  • ClaraSoares22 May 6, 2018

    I have followed this trail  View more

    Muito boa caminhada ao lado do rio Verdugo. Muito recomendável.

  • Alba Garrido22 May 6, 2018

    I have followed this trail  View more

    Hermosa ruta en la maravillosa Galicia, repetiremos sin duda.

  • mauro_rds May 8, 2018

    Ideal para ver en temporadas nas que o Verdugo trae un bo caudal aínda que ten o inconvinte de que se poden encontrar grandes cantidades de lama.

  • Photo of gardó
    gardó Oct 4, 2018

    I have followed this trail  View more

    Muy buena ruta

You can or this trail