Activity

|Fornelos de Montes - Comarca de Vigo - Pontevedra| Roteiro Costa do Alén

Download

Trail photos

Photo of|Fornelos de Montes - Comarca de Vigo - Pontevedra| Roteiro Costa do Alén Photo of|Fornelos de Montes - Comarca de Vigo - Pontevedra| Roteiro Costa do Alén Photo of|Fornelos de Montes - Comarca de Vigo - Pontevedra| Roteiro Costa do Alén

Author

Trail stats

Distance
4.74 mi
Elevation gain
1,158 ft
Technical difficulty
Easy
Elevation loss
1,158 ft
Max elevation
2,221 ft
TrailRank 
79 5
Min elevation
1,473 ft
Trail type
Loop
Moving time
one hour 33 minutes
Time
one hour 46 minutes
Coordinates
1309
Uploaded
February 17, 2022
Recorded
February 2022
  • Rating

  •   5 1 review
Share

near Piñeiro, Galicia (España)

Viewed 1290 times, downloaded 51 times

Trail photos

Photo of|Fornelos de Montes - Comarca de Vigo - Pontevedra| Roteiro Costa do Alén Photo of|Fornelos de Montes - Comarca de Vigo - Pontevedra| Roteiro Costa do Alén Photo of|Fornelos de Montes - Comarca de Vigo - Pontevedra| Roteiro Costa do Alén

Itinerary description

'
Cuaderno de Bitácora. Año 2022
Jueves, 17 de febrero

SELECCIÓN DE FOTOS DE LA RUTA

Ruta 13: Roteiro Costa do Alén

Recreación Google Earth

Llegar en coche hasta el inicio de la esta ruta ya es de por sí una pequeña aventura que merece la pena disfrutar. La carretera es sinuosa, estrecha y recorre frondosos bosques autóctonos que tanto supieron aprovechar nuestros antepasados. Al llegar al punto de inicio hay un pequeño aparcamiento y un mirador desde donde apreciar la belleza de estas pequeñas montañas.

Mirador A Chan do Carreiro

A pesar de que al inicio hay un cartel con la ruta, la ruta está sin señalizar, incluso hay un tramo que encontramos cerrado por la maleza, por lo que tuvimos que improvisar buscando un nuevo camino. Por suerte, las pistas son anchas y están todas interconectadas, pero conviene mirar el GPS para no confundirse en los cruces. Curiosamente en un punto señala la indicación del "Roteiro dos Arreiros" y no imaginamos cómo harían estos primitivos senderistas para orientarse por estos bosques y caminos.

Fragas da Costa do Alén

A pesar de que la ruta hace referencia al río Alén, no pasa por este río, sino por uno de sus principales afluentes, el río Portela do Foxo. No es el único río, ya que de las montañas que nos rodean bajan pequeños regueiros que hacen que conserven en unas condiciones saludables estas fragas a pesar de no haber llovido en días. Este paraje es el lugar elegido por una pequeña ardilla que sorprendemos bebiendo y que rápidamente sube a un carballo para sentirse segura.

Río da Portela do Foxo

En el lugar reina la tranquilidad que solo es perturbada por el ruido de los pequeños regatos que bajan vertiginosamente desde todos los parajes de montaña. El que hubiera agua y esta tranquilidad sería el motivo por el que elegirían los fundadores del Monasterio de San Xoán, tal como vemos en una indicación del camino. No vamos al monasterio, ya que se ubica bastante lejos, pero tendremos que afrontar la parte más dura de la ruta, teniendo que salvar un desnivel de 200 metros en poco más de 1 kilómetro y pendientes entre el 15-20%.

Depresión del río da Portela do Foxo

A mitad de la subida vemos una derivación a la Ciudad da Costa do Alén. Merece la pena hacer un pequeño esfuerzo para conocer un paraje único de Galicia. Allí veremos unas especies de Chozos como los de la Sierra do Suído, pero el paraje es único por la gran cantidad de ellos encontrados como por su orientación. Es una pena que no exploten más este singular patrimonio, ya que se han documentado casi 40 chozos, pero allí tan solo vemos uno en buenas condiciones, que nos recuerda a las antiguas mámoas de nuestros antepasados, aunque se cree que eran usados como refugios ganaderos. El lugar no está exento de leyendas y también se la conoce como la villa de los muertos, sugiriendo que las personas viejas se retiraban a estos chozos a morir...

Ciudad da Costa do Alén

El resto de la ruta es un precioso paseo por pistas anchas, que también son usadas por la Vía Mariana Luso-Galaica, que recorre las antiguas vías de Peregrinación Mariana por los territorios del interior de Galicia y Norte de Portugal, desde Braga á Muxía. En los últimos metros saltamos pequeños regatos que nutren de agua al famoso río de Alén, que quizás nazca en el más allá o al otro lado de la vida... Hasta la próxima

Pequeños regueiros

Otras de nuestras rutas por la Comarca de Vigo:

BAIONA
Paseo por Baiona
PR-G 62 Ruta de los Petroglifos (Descatalogada 2005)
TODA A COSTA GALEGA. Etapa 2: Oia - Baiona
TODA A COSTA GALEGA. Etapa 3: Baiona - Prado

FORNELOS DE MONTES
Paseo por Fornelos de Montes
Roteiro Costa do Alén
PR-G 164 Senda da Fraga do Barragán

GONDOMAR
Paseo por Gondomar
Paleolítico, petróglifos y castros de Gondomar
Ruta circular Vincios - Galiñeiro - Galiñeiro Sur - Vincios
PR-G 1 Sendeiro Galiñeiro (versión PR-G 1.1 Muíños de Zamáns)
PR-G 2 Sendeiro do Aloia

MOS
Paseo por Mos
PR-G 67 Sendeiro histórico de Mos (Descatalogada 2019)
PR-G 252 Roteiro "Monte en Man Común de Tameiga" (No Catalogada)

NIGRÁN
Paseo por Nigrán
PR-G 60 Sendero Circular de Priegue (Descatalogada 2005)
PR-G 61 Camos - Parada - Chandebrito (Descatalogada 2005)
PR-G 9 Alba - Outeiros (Descatalogada 2011)
TODA A COSTA GALEGA. Etapa 3: Baiona - Prado

O PORRIÑO
Paseo por O Porriño
Subida al Faro de Budiño - Sendeiro da Insua
Ruta circular Vincios - Galiñeiro - Galiñeiro Sur - Vincios
PR-G 2 Sendeiro do Aloia
PR-G 132 Ruta dos Montes de San Cibrán (Descatalogada 2019)

PAZOS DE BORBÉN
Paseo por Pazos de Borbén
PR-G 164 Senda da Fraga do Barragán
PR-G 26 Xunqueiras Santo Aparecido (Descatalogada 2011) + Senda da Levada de Casqueiros

REDONDELA
Paseo por Redondela
Ruta das Pedras de Ventosela
Circular Arcade - Ermida da Peneda
TODA A COSTA GALEGA. Etapa 5: Vigo - Redondela
TODA A COSTA GALEGA. Etapa 6: Redondela - Pontesampaio

SALCEDA DE CASELAS
Paseo por Salceda de Caselas
PR-G 132 Ruta dos Montes de San Cibrán (Descatalogada 2019)

SOUTOMAIOR
Paseo por Soutomaior
Ruta por los jardines y bosques del Castillo de Soutomaior
Circular Arcade - Ermida da Peneda
Ruta das Pedras de Ventosela
TODA A COSTA GALEGA. Etapa 6: Redondela - Pontesampaio

VIGO
El Vigo de Rosalía de Castro - Paseos literarios
PR-G 1 Sendeiro Galiñeiro (versión PR-G 1.1 Muíños de Zamáns)
PR-G 5 Senda do Eifonso
PR-G 9 Alba - Outeiros (Descatalogada 2011)
Ruta circular Islas Cíes
TODA A COSTA GALEGA. Etapa 4: Prado - Vigo
TODA A COSTA GALEGA. Etapa 5: Vigo - Redondela

Información Técnica



IBQ: 44 - Fácil+ Detalles. (En función de cómo consideréis vuestra preparación física os dará el grado de dificultad de la ruta. En nuestro caso preparación media)
Tipo de terreno: La ruta va siempre por buenas pistas de tierra. Tan solo tuvimos que variar un tramo ya que había caído un árbol y estaba intransitable por la maleza.
GPS: La ruta no está marcada y está llena de cruces por lo que es imprescindible su uso.
Mejor estación: Nosotros la hicimos en invierno, y es aconsejable ir con un día despejado para disfrutar de las vistas. La parte de subida está muy expuesta al sol, ya que han arrasado todo árbol que había, por lo que ojo en verano. El resto va protegida por bosques autóctonos
Agua: Vimos fuentes junto el mirador y en un pequeño regato, aunque ambas estaban sin funcionar.
Patrimonio: Cidade das Costas do Alén.
A destacar: El entorno de la cidade das Costas do Alén.

'

Waypoints

PictographPanorama Altitude 2,005 ft
Photo ofMirador A Chan do Carreiro Photo ofMirador A Chan do Carreiro Photo ofMirador A Chan do Carreiro

Mirador A Chan do Carreiro

Mirador desde donde se divisa la depresión formada por el río do Alén. A pocos metros hay una pequeña área recreativa con tres mesas de piedras y una fuente (aunque cuando fuimos no funcionaba). Se encuentra a pocos metros de la ruta de senderismo de Roteiro Costa do Alén. Carreiro hace referencia a un paso estrecho entre montañas por el que pueden cruzar personas y animales.

PictographTree Altitude 1,962 ft
Photo ofCosta de Alén

Costa de Alén

Costa de Alén es un paraje de bosque autóctono formado por carballeiras y pino gallego. El topónimo “Alén” significa más allá, al otro lado, la otra vida… y el terreno tiene pendientes muy pronunciadas.

PictographDoor Altitude 1,814 ft
Photo ofEnlace Roteiro dos Arreiros

Enlace Roteiro dos Arreiros

A pocos metros vemos una señal del Roteiro dos Arreiros. Los Arrieiros eran los encargados de transportar el vino desde Ribadavia hasta Pontevedra, para cambiarlo por otros productos más típicos de la costa: sal de pescado, etc. Eran grupos de 7-15 personas con piernas tiradas por mulas o caballos por lo que parte de las vías estaban empedradas. En las costas de Alén y las Carballeiras de Bustelos existen varios tramos utilizados por estos arrieros entre los siglos XIV y XVII.

PictographRiver Altitude 1,516 ft
Photo ofRío da Portela do Foxo

Río da Portela do Foxo

Pequeño regato que en su nacimiento tiene diferentes regueiros que nacen en Portela do Pozo y Portela o Foxo. Salva un desnivel de más de 500 metros para desembocar en el río Alén. El topónimo hace referencia a un lugar de paso entre montañas donde hay un foxo para cazar lobos.

PictographRiver Altitude 1,549 ft
Photo ofRegueiro da Cidade de Alén

Regueiro da Cidade de Alén

Pequeño regato que nace a pocos metros de la Cidade de Alén y tras salvar un desnivel de 300 metros desemboca en el Río Portela do Foxo.

PictographRiver Altitude 1,526 ft
Photo ofRegueiro do Coto do Corgo

Regueiro do Coto do Corgo

Pequeño regato que nace en el alto do Coto do Corgo y después de salvar un desnivel de más de 400 metros desemboca en el río Portela do Foxo. Corga hace referencia a un pequeño regato que baja desde una montaña salvando un fuerte desnivel.

PictographDoor Altitude 1,526 ft
Photo ofAntiguo camino al Monasterio de San Xoán

Antiguo camino al Monasterio de San Xoán

Este camino une la parroquia de Sabaxans perteneciente al municipio de Mondariz, con un pequeño monasterio llamado San Xoán do Mosteiro, escondido en el bosque del río Alén en la parroquia Covelense de Barciademera. La pequeña capilla existente fue construida por la Inquisición a principios del siglo XVIII.

PictographRiver Altitude 1,677 ft
Photo ofRegueiro do Coto do Corgo

Regueiro do Coto do Corgo

Pequeño regato que nace en el alto do Coto do Corgo y después de salvar un desnivel de más de 400 metros desemboca en el río Portela do Foxo. Corga hace referencia a un pequeño regato que baja desde una montaña salvando un fuerte desnivel.

PictographSummit Altitude 1,949 ft
Photo ofCoto do Corgo

Coto do Corgo

Coto do Corgo es un paraje de bosque autóctono compuesto principalmente de pino gallego, aunque cuando visitamos el lugar tenía la ladera este totalmente deforestada. En la cima tiene diferentes cotas entre los 790 y 750 m, aunque nosotros lo crucemos a 500 m. Coto es la parte más alta de un monte, que tiene forma cónica. Corgo hace referencia a un camino angosto y profundo que generalmente entre cercas, crestas u otras elevaciones de terreno.

PictographWaterfall Altitude 2,067 ft
Photo ofCascada do Regueiro da Cidade de Alén

Cascada do Regueiro da Cidade de Alén

Pequeño regato que nace a pocos metros de la Cidade de Alén y tras salvar un desnivel de 300 metros desemboca en el Río Portela do Foxo. En esta parte conforma una pequeña cascada.

Photo ofCidade das Costas do Alén

Cidade das Costas do Alén

Situada en la parroquia de As Estacas, a más de 650 m de altitud; “Alén” significa más allá, al otro lado, la otra vida… Las construcciones concentradas en las Costas do Alén tienen semejanzas con algunas encontradas en la Sierra del Suido, y se especula con que representen pequeñas habitaciones relacionadas con el pastoreo, cuya importancia económica transcendental, incluso en la actualidad queda testimoniada por la existencia de un gran foso de lobo doble en el alto de la sierra. Se trata de una concentración de 39 chozos construidos con pequeñas y grandes piedras que nos recuerdan a los milenarios monumentos megalíticos. Se cubren con falsas cúpulas o con grandes losas y generalmente cuentan con una pequeña entrada. La mayor parte de ellos tienen una curiosa orientación hacia el este. La inexistencia de una yacimiento etnográfico parecido lo convierte en un caso único en Galicia en su formato, localización y dimensiones (parecen túmulos prehistóricos construidos con grandes bloques de granito y cámaras de falsas cúpulas). Uno de ellos cuenta incluso con una inscripción y una cruz en su puerta. No sabemos si son todos chozos o si algunos podrían ser pequeños almacenes para los víveres necesarios para pasar largas temporadas. Sobre su cronología se dice que ya están documentados en el año 1550 aunque hay quien opina que su antigüedad podría ser mayor. De ser chozos para los ganaderos estaríamos hablando de una actividad inmensa ya que el número de personas que albergarían estos chozos debería ser bien grande. Según esta interpretación, estos ""chozos"" darían cobijo a los pastores de la sierra para cuidar el ganado a lo largo del año. Estos chozos fueron descubiertos en el año 2012 pero no es hasta el 2018 cuando se empiezan a sacar a la luz y a partir de ahí se ha procurado poner en valor esta interesantísima zona que además guarda otros fantásticos recursos como un foxo do lobo único por sus características y un nevero centenario. De manera general todas las estructuras conservadas observadas tienen las puertas orientadas al este, en la dirección de caída de la ladera, una singularidad que no tiene comparativos en otros chozos que conozcamos, como los del Suido, con unas orientaciones de las entradas más desorganizadas y fruto de otros intereses. Se recoge una leyenda en la parroquia de Estacas, semejante a otra que también se cuenta en Barcia de Mera, donde se habla de la existencia de una ciudad en las Costas do Alén donde se retiraban las personas viejas a morir, el lugar era conocido como La Villa de los Muertos. Se trata de A Cidade das Costas do Alén, también llamada A Vila dos Mortos…

PictographRiver Altitude 1,998 ft
Photo ofRegueiro da Cidade de Alén

Regueiro da Cidade de Alén

Pequeño regato que nace a pocos metros de la Cidade de Alén y tras salvar un desnivel de 300 metros desemboca en el Río Portela do Foxo.

PictographRiver Altitude 2,001 ft
Photo ofRegueiro da Cidade de Alén

Regueiro da Cidade de Alén

Pequeño regato que nace a pocos metros de la Cidade de Alén y tras salvar un desnivel de 300 metros desemboca en el Río Portela do Foxo.

PictographRiver Altitude 2,060 ft
Photo ofRegueiro da Portela do Pozo

Regueiro da Portela do Pozo

Pequeño regato que nace en el alto de Portela do Pozo a más de 700 m de altitud. Tras descender bruscamente más de 300 m desemboca en el río de Portela do Foxo.

PictographWaterfall Altitude 2,182 ft
Photo ofFervenza do río da Portela do Foxo

Fervenza do río da Portela do Foxo

Pequeña cascada que forma este río a pocos metros de su inicio. El topónimo hace referencia a un lugar de paso entre montañas donde hay un foxo para cazar lobos.

PictographTree Altitude 2,208 ft
Photo ofPortela do Foxo

Portela do Foxo

Portela do Foxo es un paraje de bosque autóctono, formado principalmente por pino gallego, ubicado en cotas superiores a los 600 m. El topónimo indicaría la presencia de una trampa para cazar lobos y portela indicaría un lugar de paso entre montañas. De hecho por aquí pasa la Vía Mariana Lusa Galaica y el sendero de gran recorrido GR-58.

PictographRiver Altitude 2,024 ft
Photo ofRegueiro da Portela do Foxo

Regueiro da Portela do Foxo

Pequeño regato afluente del Río Portela do Foxo ya que nace en diferentes lugares de la montaña.

PictographRiver Altitude 1,991 ft
Photo ofRegueiro da Portela do Foxo

Regueiro da Portela do Foxo

Pequeño regato afluente del Río Portela do Foxo ya que nace en diferentes lugares de la montaña.

PictographRiver Altitude 1,982 ft
Photo ofRegueiro da Portela do Foxo

Regueiro da Portela do Foxo

Pequeño regato afluente del Río Portela do Foxo ya que nace en diferentes lugares de la montaña.

Comments  (2)

  • Photo of Ne.no
    Ne.no Feb 22, 2022

    I have followed this trail  View more

    Curiosa zona de la ciudad do Alén. Si fuera cierta la leyenda habría que estar en muy buena forma física para subir tremendas cuestas. 🥵🥵

  • Photo of Eri y Edu
    Eri y Edu Feb 22, 2022

    Pero tiene una mirada poética si fuera cierta la leyenda y así..."pasar la noche más larga de la vida, con la esperanza de volver a ver un nuevo amanecer..." 🌄🌅

You can or this trail