PALENTZIAKO MENDIAK ETA BASOAK. Ujaperoko basoan

Palentziako mendiak ez dabe behar aurkezpenik mendizaleen artean. Han dagoz, “Fuentes Carrionas” edo “Alto Carrión” aldean, Kanbriar Mendilerroko tontorrik garaienak eta esanguratsuenak, hala zelan Curavacas, Espigüete eta Peña Prieta.

Baina, horrezaz gainera, Palentziako mendiak asko dakarre eskaintzeko mendiko naturea maite dauenarentzat, berbarako, Campoo eta La Pernia eskualdeetan, hala “Parque Natural Fuentes Carrionas y Fuente del Cobre”, zelan “Geoparque de Las Loras” parkeen inguruetan.

Eta zer esanik, interes turistiko eta kulturazko ugari be dauka Palentziako iparralde honek, Aguilar de Campootik hasi, eta Cervera de Pisuerga zeharkatuta Herrera de Pisuergaraino (Pisoraca erromatar aldian), eta guztien buru, erromanikoa.


IBILBIDEA

Palentziako basorik zabal eta ederrenetarikoak Barruelo de Santullán eta Brañosera herri meatzarien inguruan dagoz, amezti handiak eguzki-begian (eguteran), pagadiak ainubeetan (laiotzean), Alto Campooko Hijar mendilerroaren gerizpean, Valdecebollas nagusi (2.142m).

Trak honetako ibilbidea erosoa da, gehiena zabala, eta birritan bidexka atsegina.

Azpimarratu behar da baso handian sartu aurretik, historiagaz egingo dogula topo: Puente Rojadillo, erromatarra, Los Blendios-en galtzadan (Pisoraca-Portus Blendios, gaur Herrera de Pisuerga eta Suances). Zubiaren ingurua zoragarria da.

Baso handian gabizala, aukera bi daukaguz, bata, bide zabaletik heltzea Salcedilloko errepideraino eta handik errepidez herrira (1,5km?), bestea, eskumaldean hasten dan bidexka polit batez jaistea, ibilbidea laburragoa. Bigarren hori da ibilbide honen aukerea.



INFORMAZINO OSAGARRIA


PUENTE ROJADILLO ETA “CALZADA DE LOS BLENDIOS”

Rojadilloko zubia Blendioen erromatar galtzadea igaroten zan tokian dago, Pisoracatik (Herrera de Pisuerga) Portus Blendiumeraino (Suances) heltzen zan galtzadan.

Galtzadeak Kantabriar mendilerroa gainditzen eban, Reinosan zehar, gunerik makalena zan-eta, korridore naturalak erabiliz. Galtzadearen ibilbidea ezagutzen da Astorgan idorotako buztinezko oholtxo batzuei esker.

Calzada de los Blendios izena emon jakon, bidea igaroten dan lurraldean blendioak bizi ziralako, erromatarren aurreko herria. Hau zan galtzadearen izena: Via Legione VII Gemina ad Portum Blendium. Beharbada Legio IV.a Mazedoniarrak eregi eban Kantabriarren aurkako gerren aldian (K.a. 29 – 19).

Blendioak (blendii) erromatar aurreko kantabriar herrietariko bat ziran, eta bizi ziran Besayan, Reinosatik Suanceseraino, Reinosan, Olean eta Valdeprado del Rion eta Santanderko badiaren ekialdean. Beharbada Pas haranean be egoazan.

Izena, beharbada, indoeuropar errotik dator: (s) plend-, latinez «splendeo» (dirdira), (s)plendyo-ak edo blendioak "distiratsuak" edo "distiratsuak" izango lirateke.

https://origeness.blogspot.com/2018/12/puente-de-rojadillo.html

https://es.wikipedia.org/wiki/Blendios



ZER IKUSI LA PERNIAN ETA CAMPOON (edo hurrean: Las Loras, Valderredible…)

Honeek dira noraezekoak:

- Aguilar de Campoo
- Las Tuerces monumentu naturala (Aguilartik hur)
- Covalagua (Revilla de Pomar), inguru babestua
- Ermita rupestre de los Santos Justo y Pastor labar-eleizea (Olleros de Pisuerga)
- Conjunto eremítico del Cuevatón (San Andrés de Valdelomar, Valderredible)
- Eleiza erromanikoak
- La Pernia bailara, autoz, Cervera de Pisuergatik Piedrasluengas mendateraino
- Piedrasluengasko mendatea
- Rebolledo de La Torre (Las Loras): Eleizea
- Las Loras parke geologikoa. Berbarako, autoz joan Rebolledo de La Torre-raino (erromaniko oso ona), handik Fuentedobra-raino (urjauzia, urik badauka) eta gero Umada-ra, handik Umadako mendate eta behatokiraino, gero Aguilar de Campoora itzultzeko.


Banan-banan:

BARRUELO DE SANTULLÁN-BRAÑOSERA
Barruelo de Santullán
Centro de interpretación de la minería, Pozo Calero (meatzea)

Brañosera
Arkitektura tradizionala; Leongo (Espaniako) lehenenengo udaleria (824), Pozo Merino-ko urjauzia (txikia), erromatar zubia (Puente romano de Rojadillo: oinez edo pistaz; pistaz errazago Valleberzosotik),

Cillamayor
Santa María la Real, XII

AGUILAR
Canduela
Moltso historikoa

Barrio Santa Maria
La Asunción eleizea

Nestar
Iglesia de Santa Eulalia, puente de La Perdiz, erromar aldikoa (calzada de los Blendios)

Revilla de Pomar (La Valdivia): Covalagua, mirador de Valcabado, Cueva de los Francesas

Aguilar de Campoo
Moltso historikoa, gaztelua, San Miguelen kolegiata, Santa María La Real, Santa Cecilia, Palacio de los Villalobos-Solorzano, Molino Turruntero

Mave
Las Tuerces, Cañón de La Horadada, Monasterio de Santa María de Mave (Monumento historio-artistikoa, baina hotela da, eta ezin ikusi; eleiza domekan bakarrik ikusi ahal da, 12:00etan)

Quintanilla de la Berzosa
Eleiza eta bere ondoko Erdi Aroko nekropolisa

Olleros de Pisuerga
Labar-eleizea, Ermita Rupestre de los Santos Justo y Pastor

Vallespinoso de Aguilar
Santa Cecilia eleizea (erromanikoa), San Julián y Santa Basilisa eleizea (XVI)

San Andrés de Valdelomar (valderredible): Conjunto eremítico del Cuevatón de San Andrés de Valdelomar


LAS LORAS
Rebolledo de La Torre (Las Loras)
Eleizea

Fuentedodra
Cascada de Yeguamea

Basconcillos del Tozo-Barrio Panizares
Cueva del Agua, sumidero del Rudrón, Puente del Diablo (arkua), cueva de Los Moros


CERVERATIK HUR ETA LA PERNIA
Cervera de Pisuerga
Ermita-cueva de San Vicente (herritik kanpo, ibai ondoan).

Vañes-Estalaya
Roblón de Estalaya

Verdeña
Baso fosildua

San Salvador de Cantamuda
Colegiata de San Salvador de Cantamuda, Abadía de Lebanza, neoklasikoa

San Cebrián de Mudá
San Cornelio y San Cipriano, erromanikoa, margolan gotikoak

Santibáñez de la Peña
Monasterio de San Román de Entrepeñas (hondarrak)

Perezancas de Ojeda
La iglesia de la Asunción, kanpoaldean, San Pelayo baseleizea

Olmos de Ojeda
Santa Eufemia de Cozuelos

Moarves de Ojeda
Iglesia románica de San Juan Bautista, atari bikaina

Santibañez de Ecla
Abadía Cisterciense de Santa María y San Andrés