Pola Laxe: fervenza de Casariños, río Valdohome (regreso por levada) e miradoiro da Laxe

Ruta pola parroquia da Laxe, no concello de Fornelos de Montes.

Deixamos o coche na área de descanso do Chan do Campo de Arriba coa idea de facermos a ruta dos chozos da Laxe (unha ruta ben fermosa que fixemos tempo despois: https://gl.wikiloc.com/rutas-sendeirismo/ruta-dos-chozos-da-laxe-fervenza-de-casarinos-coto-dos-ladrons-rio-valdohome-94298231), pero o resultado foi unha ruta improvisada a partir do descenso ao río Valdohome tratando de aproximarnos á fervenza do Coto Grande. Tanto nos gustou a zona do río onda o muíño de Abaixo que nos esquecemos da ruta que tiñamos en mente para ese día e cruzamos o río na procura dun lugar polo que descender até a fervenza do coto Grande. A cuestión é que nos resultou imposíbel polas silveiras que pechan o descenso a ambas as beiras do río, pero sen pensalo continuamos o camiño pola pista... afastándonos da ruta dos chozos e manténdonos a media ladeira case paralelos ao río.

Pero comezo polo principio. Da Chan do Campo de Arriba fomos cara á fervenza de Casariños ou de Fonte Uceira, nesta ocasión ben cheíña da auga que lle fornecen as barranqueiras de Casariños e de Fonte Uceira. En 500 metros xa soa e goza dunha boa panorámica sobre a fervenza (sobre todo no inverno, cando as follas das árbores non tapan a vista), cun banquiño deses que está de moda chantar en espazos naturais. Antes de descender á base da fervenza, seguimos unha sendiña estreita a media ladeira que nos leva á zona situada por riba dela, onde se pode cruzar o río. Outra fervenza cunha boa pociña ábrenos ben os ollos antes de desandar ese pequeno treito e baixar á base da fervenza de Casariños. Viñemos tras un mes de chuvia intensa e o espectáculo é unha marabilla. Regresamos até o banquiño do miradoiro anterior para ir directos á fervenza do Coto Grande.

Xa o día prometía unha ruta pouco ortodoxa cando nos saímos da ruta “oficial” para atravesar a aldea da Airoa por unha congostra empedrada. Saímos á estrada e cruzámola para ir descendendo até a ponte da Estalga, sobre a barranqueira que descende dende Casariños, e continuamos até o desvío cara ao muíño de Abaixo e o río Valdohome, xusto na zona dende a que mellor se aprecia a fervenza do Coto Grande. Como dixen, imposíbel baixar até a fervenza polas silvas, así que seguimos até o muíño, onde semella rematar o camiño. Sorprendeunos gratamente este recuncho do río, con pequenos saltos tras o muíño e onde non resulta moi complicado pasar á outra beira polas pedras e co apoio dalgunha árbore (xustamente antes do muíño). Deleitámonos sentados nestas pedras un tempiño, tanto que esquecemos a ruta prevista e procuramos a pista que segue ao outro lado do río. Tampouco foi posíbel descender até a fervenza dende ese lado, así que seguimos, despistados e ben a gusto, pola pista que nos afastaba da ruta dos chozos e que seguía aproximadamente o curso do río a media ladeira.

Cruzamos un rego que descendía tamén cara ao Valdohome e aí decatámonos de que esa non era a a ruta prevista. Pero sentan ben estes despistes de cando en vez. Tratamos de subir o monte entre toxos, algunha rocha e pequenos claros, pero desistimos axiña porque non levabamos comida e a cousa podía ir para longo... así que seguimos pola mesma pista, vendo que case á mesma altura e do outro lado do río se apreciaba un camiño polo que calculamos que poderiamos volver se máis adiante podiamos cruzar o río. Total, que seguimos tirando millas até que vimos que pista comezaba a ascender e separarse do río, así que buscamos solucións: xustamente pasando un muíño (marcado cun waypoint na ruta) vimos que podiamos cortar polo monte até unha pista paralela inferior, e unha vez nesta recuamos uns metros até atopar un pequeno muro que baixaba en dirección ao río con moitas árbores aos lados nas que irnos apoiando para salvar sen problemas o desnivel. Un chisco de aventura, pouco arriscada aínda que pouco recomendábel para que guste das andainas sen complicacións.

Total, que fomos saír a unha zona moi chula do río, con remansos e pozas estupendas e até con algunha mesa en plan merendeiro. O que faltaba era pasar á outra beira e logo procurar o camiño que tiñamos visto dende a pista e para iso nada mellor que unha estupenda ponte salvadora na estrada xeral case xusto por riba do lugar ao que fomos saír dende a noso descenso improvisado.

Así que seguimos un camiño (este si, camiño de verdade) até a estrada, atravesamos a ponte e a seguir procuramos un acceso para regresar pola outra beira. A verdade é que resultou sinxelo e ao pouco (ao pasar o muriño da foto do waypoint) xa estabamos no camiño que resultou ser unha levada que, desculpade a redundancia, nos foi levando de volta pola beira contraria á do camiño de ida, primeiro a media ladeira e logo descendendo até o nivel do río. En menos de 1 km dende a ponte saímos a un claro dende o que soamente tivemos que ascender un chisco á nosa dereita e saltar un pequeno muro (baixiño, nada extraordinario) e xa estabamos no mesmo camiño da ida regresando á Airoa.

A partir de aí, desviámonos da estrada para volver polo miradoiro da Laxe e de volta á Chan do Campo de Arriba, satisfeitos polo ben que resultara a aventura improvisada e acordando volver noutra ocasión a facer a ruta “auténtica”. Quedou un paseíño ben recomendábel e por iso volo deixo por aquí, por se a alguén lle pica a curiosidade...