Santa Minia a As Torres de Altamira (2019-07-23)

292 m

292 m1

A Torre1

As Torres de Altamira son as ruínas dun castelo medieval e que foi a casa matriz da familia dos Moscoso, poderosa familia que xogou un destacado papel na Idade Media en Galicia. O Castelo das Torres de Altamira sitúase no municipio de Brión, na provincia da Coruña. Estes vestixios son o monumento máis importante e significativo deste municipio. Declarado Ben de Interese Cultural.[1] Hoxe é propiedade da Deputación Provincial da Coruña. Atópanse na aldea da Torre, na parroquia de Brión, rodeadas dunha magnífica paisaxe. Dende este lugar domínase coa ollada todo o Val da Amaía. As ruínas do castelo son o que queda do que se construíu no século IX sobre os restos dun antigo castro da antigüidade. Este sitio arqueolóxico adoita coñecerse co nome de castro de Altamira, sen que se coñezan con exactitude as súas dimensións ou características. A fortificación do século IX mantívose ata o ano 1073, ano no que foi arrasada por Gonzalo de Moscoso, fillo dun tal Beremundo, castelo do que non se saben cales eran as súas dimensións, nin as dependencias coas que contaba. Despois disto a súa reconstrución viuse dificultada pola prohibición ordenada polo rei Fernando II en 1180 de construír novas fortalezas na “Terra de Santiago” sen autorización expresa do arcebispo de Compostela. Pertenceu a familia dos Moscoso dende o o século XV en diante. Foi de novo arruinado polos Irmandiños no século XV (1431 - 1469), durante a revolta e reedificado en 1471. Curiosamente, as novas murallas xa foron adaptadas para resistir o impacto da pólvora. Posteriormente foi asediada no ano 1471, polas tropas do arcebispo de Santiago, baixo o mando do seu irmán Luis de Acevedo, sen moita sorte. Dende 1480 habitou o castelo o I Conde de Altamira Lope Sánchez de Ulloa e Moscoso. Pola súa posesión librouse a Batalla de Altamira. As obras de mellora e ampliación continuaron durante o goberno do II conde de Altamira: Rodrigo Osorio de Moscoso, chegando a contar con seis torres, ademais dun cómodo pazo. Anos despois, en 1594, o V conde de Altamira: Lope de Moscoso Osorio, ordenou construír no recinto unha capela baixo a advocación dos Reis Magos. As seguintes obras documentadas deberonse a que a fortaleza estaba en mal estado, asinando un contrato de obra co mestre canteiro Bieito Vidal, o 29 de marzo de 1629. Proceso de ruína A partir do século XVII os condes deixaron de habitar o castelo e ocuparon o Pazo de Trasouteiro, a pouco máis dun quilómetro das torres, trasladándose con posterioridade á corte. Todo indica que no século XVIII sufriu un incendio, que afectou sobre todo ó pazo, favorecendo o seu abandono. A partir deste momento comezou o seu proceso de ruína, sendo a finais do século XIX cando máis foi usado como canteira para numerosas construcións. No ano 1872, un dos herdeiros da casa de Altamira vendeu as torres, xa arruínadas. Un dos compradores, un rico campesiño que estivera en América, construíu unha casa coas propias pedras da fortaleza. Outro aproveitou a capela dos Reis Magos para construírse un rocho. Tamén se aproveitaron os perpiaños na construción da capela de Santa Minia, cando pasou a mans do arcebispado, e para as obras da igrexa parroquial de Brión, chegándose a desfacer tamén a torre da homenaxe. En 1917 aínda se seguía sacando pedra da fortaleza, ata que en 1973 as ruínas foron adquiridas pola Deputación Provincial da Coruña, que emprendeu as obras de limpeza e consolidación do pouco que queda da que foi, segundo opinión de Ángel del Castillo, unha das mellores fortalezas de Galicia dos últimos anos do século XV.

As Torres de Altamira

Cruz Aislada7

Ermida de Santa Minia

Según su historia oficial, en Brión (A Coruña), tierra cercana a Compostela, al pie del histórico castillo de los condes de Altamira y la silueta barroca de su iglesia parroquial, que ostenta un hermoso retablo de la primera mitad del siglo XVIII, a la sombra noble de centenarios robles, se yergue el Santuario de Santa Minia: la adolescente mártir romana hallada en la Catacumba de Santa Inés hace dos centurias y cuyo fundador fue don Luis Tobío. El cuerpo de Santa Minia fue hallado en el cementerio de San Calixto en 1781 y fue entregado a la iglesia metropolitana esmirnense el 20 de enero de 1841. El 17 de abril del año 1783 se extrae el cuerpo de Santa Minia de su sepultura, en el cementerio de Santa Inés, ad viam Nomentanam, con su lápida. El día 8 de junio del año 1804, Bartolomé Menochio, obispo porfiriense, prefecto del Sagrario Apostólico, saca con mandato de Pío VII del cementerio de Santa Inés y dona a Juan Francisco Arieta, los sagrados restos de la santa, con la lápida, facultándole para donarlos a su vez a otros. El día 10 de agosto de 1804 hace su entrada en la casa y oratorio de Tomás Anduaga, en Cádiz, que hizo constar la fecha en la lápida originaria. El 27 de octubre de 1847, cerrado el oratorio tras la muerte de Tomás Anduaga, la santa pasó a manos de un representante de la casa Anduaga y administrador principal de una de las loterías de Cádiz, José Finoquio, que la regaló, según declaración hecha en esta fecha, a Luis Tobío, paisano de Brión y antiguo servidor del prócer gaditano. Al hacerse cargo de la preciosa dádiva, Luis Tobío se instruyó sobre el modo de transporte a Galicia, que realizó por mar al puerto de Vigo, continuando su itinerario por el interior de la provincia de Pontevedra y de A Coruña hasta Brión, a donde llega el día primero de agosto de 1848. El día cuatro de este mes dirige su primera instancia al arzobispo de Santiago, solicitando la entronización de la urna con los restos humanos de la mártir en la iglesia parroquial, y se le conceda el debido culto. El 17 de noviembre de 1848, el arzobispo de Santiago, Rafael de Vélez, reconoce oficialmente el culto de Santa Minia, ordenando que la santa sea colocada en lugar eminente de la iglesia parroquial, para que esté expuesta a la pública veneración: debiendo permanecer sus sagrados restos -formando cuerpo bajo la pasta modelada y la bordada túnica de noble doncella romana- guardados en urna, cerrada y sellada. En el lugar de Pedrouzos, capitalidad del municipio mahiense de Brión, todos los años el 26 y 27 de septiembre se celebra una multitudinaria peregrinación religiosa en honor a Santa Minia. Este año el día de Santa Minia -27-S- cae en domingo.

Guldrís

Río Intermitente23

Tapia13