Sendeiro Local de Saiáns (Vigo)

Este roteiro foi trazado de forma conxunta polo concello de Vigo e máis a Comunidade de Montes de Saiáns e di a información proporcionada sobre os puntos de maior interese:

1.- Parque forestal de Saiáns.
Superficie de 23500 m2 enclavada no monte veciñal en man común de San Xurxo de Saiáns e destinada a espazo de lecer da cidadanía. Cedido por 30 anos ao concello de Vigo. O monte vecinal de Saiáns (46 hectáreas) sitúase na parte sur do macizo montañoso que se extende entre Vigo e Nigrán, facendo de límite do termo municipal. A súa cota máis elevada chega aos 400 metros no extremo oriental. A Comunidade de Montes leva traballando nos últimos anos nun plan de millora de especies, substituindo as de crecementos decadentes ou as invasoras (por exemplo acacia) por autóctonas (p. e. carballo nas fragas e piñeiral en zonas máis altas).

2.- Muíños da Estea.
Dende os primeiros asentamentos en Galicia, no Neolítico, existen muíños no rego da Estea en Saiáns: son os muíños naviculares, tanto nos poboados -en pedras móbiles- como fixos nas rochas naturais. Aparte de empregarse para moer cereais, tamén se empregaban en prácticas rituais ou en obter pinturas. Dende a idade media ata mediados do século XX proliferaron os muíños de auga que coñecemos. Hai mostras tanto en Estea como, máis adiante, na Fraga de Cal de Outeiro aproveitando as augas do rego de Saiáns.

3.- Castro Alto da Medoña.
Os primeiros habitantes de Saiáns están datados no século IX a.C., na idade de Ferro. Residían no poboado localizado no Alto da Medoña, na Estea. O recinto castrexo construiuse con terrazas de 130-160 metros e un foxo de protección duns 20 metros de ancho e 12 metros de profundidade. Con posterioridade no tempo, ao desaparecer o castro, no entorno do foxo construiuse unha mina de auga que o deformou parcialmente. Hoxe en día quedan o recordo e as fantásticas vistas da boca da Ría de Vigo, coas Illas Cíes presidindoas.

4.- Fraga Cal de Outeiro.
Un dos recunchos máis engaloiantes do concello de Vigo atópase nesta fraga, semella que nos transportáramos no tempo. Nela mantense a flora e fauna propia dunha ribeira, preservando unha gran biodiverdidade. Tamén atopamos os muíños mellor conservados da zona que lembran os quefaceres dos nosos antergos e toda a tradición cultural que neles se vivía. A flora que se pode atopar vai dende árbores como amieiros, salgueiros, carballos, loureiros, abeleiras, pradairos, etc, a prantas como o fento real ou unha variedade de cogumelos propios de tempada. A fauna, como cabe agardar, é moi variada tanto en mamíferos (teixugo, esquío ou raposa) como en aves (ferreiriños, miñatos, etc) ou anfibios (rás, píntegas, etc) e insectos (libeliña, tricópteros, vacalouras, etc).