Sendeiro Local de Zamáns (Vigo)

Este sendeiro está promovido polo concelllo de Vigo e a Comunidade de Montes de Zamáns e podemos ler nos paneis informativos do roteiro sobre os puntos de maior interese:

1.- Parque forestal de Zamáns.
Superficie de 30.000 metros cadrados enclavada no monte vecinal en man común de Zamáns e destinada a espazo de lecer da cidadanía. Cedido por 30 anos ao concello de Vigo. O monte veciñal de Zamáns (238 hectáreas) é o de maior superficie en relación coa poboación da parroquia, supón a masa forestal máis do 70%. Sitúase no sur do concello de Vigo, limitando con Gondomar, O Porriño e Mos. Achegándose ao cumio do monte Galiñeiro acada preto dos 700 metros de altitude e no entorno do encoro de Zamáns baixa ata os 300 metros.

2.- Fervenza da Freixa.
No ascenso polos montes de Zamáns pódense atopar algúns dos exemplos das plantacións de piñeiros e castiñeiros. Destaca no medio dunha destas plantacións a existencia dunha fervenza natural no río da Freixa, que recolle as augas procedentes do cumio para levalas ao río Zamáns e que, nos meses de augas, proporciona una estampa engaloiante. Neste traxecto pódese comprobar a conformación granítica dos montes, con formas moi curiosas. Precisamente o granito, e tamén o gneis, fixo destes montes un espazo destacado na explotación de canteiras, tanto para pedra de edificación como para grava e lastros. Un exemplo destacado foi a canteira de cuarcita de Vilaverde, cunha fondura de 38 metros na súa parte máis alta; actualmente abandonada.

3.- Monte Galiñeiro.
Para os habitantes de Zamáns, o Galiñeiro é un referente na medida en que de xeito permanente preside a parroquia, acobilla os seus montes e sorte as súas levadas de auga. Son chamativas as "ghallas" que coronan o cumio e que poñen en evidencia a relevancia xeolóxica do monte Galiñeiro. A súa orixe data de finais da Era Terciaria como resultado dos afundimentos e levantamentos provocados pola Oroxénese Alpina. Trátase dun macizo tectónico no que a pendente máis abrupta é a da cara oeste, mirando cara o Val Miñor. Ao leste, no val do río Louro, atópase a fosa tectónica de 140 Km que atravesa Galicia dende Carballo ata Tui. Polo norte mira cara o Val do Fragoso, que é a perspectiva que todos os vigueses e viguesas pronto recoñecen. O monte Galiñeiro é un espazo natural axeitado para o sendeirismo, a escalada e outros deportes de natureza. Tamén ten unha importante relevancia patrimonial polos restos arqueolóxicos atopados, polos petroglifos e as mámoas existentes, e por contar cunha curiosa fortificación de altura, primeiro castrexa e logo romana.

4.- Encoro de Zamáns.
Foi construido a partir de 1952 e inaugurado en 1960, sendo o primeiro sistema de abastecemento de auga da cidade de Vigo ata que en 1977 se construíu o encoro de Eiras. Cobre unha extensión de 20 hectáreas e conta cunha presa de 29 metros de altura e unha capacidade de 2,2 Hectómetros cúbicos. Nútrese das augas do río Zamáns ou Amial e, en maior medida, das precipitacións. Na actualidade abastece a unha poboación de 40.000 habitantes, o que supón o 14% da auga consumida en Vigo. Nos últimos anos tamén abastece ao Val Miñor.

5.- Muíños do río Zamáns.
Unha das paraxes particulares no percorrido do sendeiro local é o que atravesa a área arqueolóxica de Zamáns. No conxunto pódense atopar cinco muíños hidráulicos con dúas pontellas e un lavadoiro. Outros catro muíños quedaron mergullados polo encoro, ao igual que unha parte do camiño real que unía Tui con Vigo."