Soutos e reboleiras de San Xoán de Río

No concello ourensán de San Xoán de Río, na comarca de Terra de Trives, medra unha importante fraga nas abas que caen cara a bacía do río Navea; é un vizoso bosque mixto no que predominan os castiñeiros e rebolos, tendo tamén presenza os carballos, bidueiros e outros.

A importancia do sendeiro non só é de tipo natural xa que por estas terras pasaba a Vía XVIII do itinerario romano Antonino que ligaba Braga e Astorga.

O percorrido, circular, comezámolo a beira da estrada que vai entre Castro Caldelas e Pobra de Trives e, facendo o traxecto en sentido contrario as agullas do reloxo, baixamos a aldea de As Guístolas, por riba do encoro, e aquí collemos un camiño carreteiro que leva a Ponte Navea. Esta pequena aldea, a un e outro lado de río Navea, e pertencente aos concellos de San Xoán e A Pobra, tivo unha enorme importancia na antigüidade polo paso da Vía XVIII romana que por aquí salvaba o río pola ponte que máis tarde sería reformada no medievo e que hoxe está incluída no Inventario de Pontes Históricas de Galicia, sendo Monumento Histórico-Artístico. Crese que a ponte romana sería máis ancha que a medieval (7,60 m fronte aos 3,60 m actuais) e tamén variaría a súa estructura na que posiblemente houbera dous arcos.

A carón da Ponte Navea levántase a capela da Encarnación, sobre o que debeu ser un templo romano. Na súa portada luce a cruz de Malta, o que confirma que pertenceu a orde militar de San Xoán de Xerusalén.

A nosa andaina sobe agora a procura das fragas do Navea e sumérxenos nuns abraiantes e vastos soutos con exemplares de castiñeiros centenarios de grosos troncos e reboleiras onde crecen os cerquiños. Un miradoiro facilítanos a vista dun anaco desta arboreda de 116,52 ha que se estende arredor da cunca do Navea, con Pena Folenche de fronte.

Ao chegar a O Campo, a capital de San Xoán do Río, estamos na parte máis alta do roteiro e veremos a igrexa parroquial barroca, con pranta de tres naves e forma de cruz latina.

Por camiños en bo estado imos baixando ata a aldea de Mouruás, onde se atopou unha espada da Idade de Bronce e restos de orixe romana. Prosegue o descenso entre soutos para rematar onde comezamos.