Tochal-Shahrestanak

توچال-شهرستانک
پنجشنبه نوزدهم شهریورماه1394
شهرستانک
شهرستانك- آشيانه خورشيد
شهرستانک نگین زیبای البرز در ۵۵ کیلومتری جاده کنونی کرج به چالوس و در فاصله ۹۰ کیلومتری تهران واقع شده ولی با احداث اتوبان تهران شمال و تونل منحصربفرد تالون- فاصله تهران به شهرستانک آن هم از طریق اتوبان به ۳۰ کیلومتر کاهش می یابد!! با احداث اين تونل و افتتاخ فاز اول بزرگراه تهران-شمال، منطقه شهرستانك به قطب گردشگری تهران تبدیل خواهد شد.
در ارتفاعات البرز مركزي ، آنجا كه كوه ها بازو به بازوي هم آنقدر دامن مي كشند كه سرانجام از گذرگاه كوه هاي شمال باختري خراسان خود را به كوه هاي هندو كش و فلات پامير ميرسانند، دهكده اي با پيشينه تاريخي بسيار كهن آرميده است. با مردمي صبور اما دلير و تيزهوش كه اين همه را وام دار طبيعت شوق برانگيز اما پيكار جوي پيرامون خويش اند.
در سينه كش البرز مركزي آنجا كه دماي تابستاني آن به زحمت از 15 درجه سانتي گراد مي گذرد و در بلندي هاي ، اين ميزان به 5 درجه كاهش مي يابد ، دهكده كوهستاني شهرستانك دامن كشيده است. جايي كه ناصر الدين شاه قاجار از طبيعت بكر آن غافل نماند و قصر تابستاني خود را در آن پي افكند.
در جاده كرج-چالوس “ آسارا” در آغاز راه شهرستانك ، با سروها و تبريزي هاي شكوهمندش جاده را در ميان گرفته است. نام "آسارا" در گذشته هاي نه چندان دور “ آب سرا ” بوده است و مصداق اين نام دو رود پر آبي است كه از شهرستانك سرچشمه مي گيرند.
“ اهالي شهرستانك آب را “ او ” تلفظ مي كنند و “ اوسرا ” به مرور زمان به “ آسارا ” تغيير كرده است. ” پس از آسارا جاده فرعي سمت راست را اگر پيش بگيريم و از دهكده كوچك “ سرك ” بگذريم پس از 5 كيلومتر شهرستانك را مي بينيم . از دور شبحي سبز رنگ ديده مي شود. نزديك كه مي شويم سروها و تبريزي هاي سر به فلك كشيده نمايان مي شوند.
گذرگاه خورشيد
آسمان را رنگهاي نارنجي و قرمز پر كرده است. خورشيد در حال طلوع كردن است. اشعه هاي شنگرف گون خورشيد چشمانمان را خيره كرده است. مي پرسيم : " انگار خانه خورشيد همين جا است ! "
اين جا گذرگاه خورشيد است ! يعني از لحظة طلوع تا غروب ، آفتاب را مي توان در اين دره ديد. به خاطر طول مدت تابش خورشيد ، اين دره بهترين آب و هواي ييلاقي ايران را دارد. و همين ويژگي ( شرقي ـ غربي بودن دره ) باعث شده بود ، ناصر الدين شاه كه خوش گذران ترين پادشاه سلسلة قاجاريه بود ، قصري بر بلندترين نقطه شهرستانك بنا كند كه هنوز بعد از گذشت 120 سال بقاياي آن ديده مي شود.
اين روستا تابستان ها بیش از 5000 نفر و زمستان ها کمتر از ۱۰۰۰ نفر جمعيت دارد. دارای دو مدرسه است. يكي دخترانه ( مدرسه آيت الله طالقاني ) و ديگري پسرانه ( استاد مطهري ) از بيمارستان و درمانگاه هم كه خبري نيست. تنها يك بهداري در اين جا وجود دارد كه به امکانات بیشتری نیاز دارد با مدیریت خانم اسکندری.
ويرانه هاي قصر ناصر الدينشاه
ناصر الدين شاه در شهرستانك هر سال مراسم آشپزان به راه مي انداخت. اعتماد السلطنه در كتاب خاطرات خود در اين باره مي نويسد هر سال در يك روز معين ناصر الدين شاه به اتفاق وزرا و رجال و شاهزادگان و ديگر نزديكان خود به شهرستانك مي آمد و مراسم مخصوص آشپزان را به راه مي انداخت.
طبق اين مراسم ، هر يك از بزرگان و شاهزادگان بايد گوشه اي از كار را مي گرفتند و به دست “ مبارك ” (!) خود سبزي پاك مي كردند و آش مي پختند سپس سوگلي حرمسراي ناصر الدين شاه كاسه آش را بر مي داشت و به دست ناصر الدين شاه ميداد. .
ناصرالدين شاه براي سفر به شهرستانك از جادة مخصوص شاهي عبور مي كرد. اين جاده از راه “ پس قلعه ” و “ توچال ” به شهرستانك مي رسيد . اما خدمه و چاكران شاه مجبور بودند از راه باريك و خطرناك رودخانه به شهرستانك بروند . هميشه در جريان اين رفت و برگشت ، تعدادي از خدمه شاه به رودخانه سقوط مي كردند و جان مي سپردند.
به همين دليل ، ناصرالدين شاه در “ سرخ حصار ” قصري ساخت و مراسم آشپزان خود را به آنجا منتقل كرد.
اگر پنجاه ـ شصت سال پيش به اين جا مي آمديد مي توانستيد كاغذ ديواريهاي روغني قصر را كه به سفارش ناصر الدين شاه از آلمان آورده بودند ببينيد. حتي درهاي بزرگ اصطبل را كه به آن “ اوروسي ” مي گفتند و با شيشه هاي رنگي تزئين شده بود را هم مي شمرديد. پس از گذشت حدود 100 سال از مرگ ناصرالدين شاه ، فدراسيون كوهنوردي وقتي ديد سازمان ميراث فرهنگي هيچ توجهي به ضرورت بازسازي و نگهداري اين قصر ندارد ، در وسط حياط قصر پناهگاهي ساخت براي كوهنورداني كه از قله توچال به سوي شهرستانك سرازير مي شوند.
چشمه گل كيله
اين چشمه در بالاترين نقطه روستاي شهرستانك در ارتفاع 2800 متري زمين با آبي سرد و گوارا از دل كوه مي جوشد. شاید اغراق آمیز باشد ولی آبی که از این چشمه در طول دره شهرستانک به طول ۱۵ کیلومتر جاری می شود از نظر خلوص و گوارایی در هیچ کجای ایران نظیر ندارد.