Activity

1. Paisaia-ibilbidea: Tolosa (GI-2135) - Azpirotz (NA-1300) errepide biezko paisaia-ibilbidea

Download

Trail photos

Photo of1. Paisaia-ibilbidea: Tolosa (GI-2135) - Azpirotz (NA-1300) errepide biezko paisaia-ibilbidea Photo of1. Paisaia-ibilbidea: Tolosa (GI-2135) - Azpirotz (NA-1300) errepide biezko paisaia-ibilbidea Photo of1. Paisaia-ibilbidea: Tolosa (GI-2135) - Azpirotz (NA-1300) errepide biezko paisaia-ibilbidea

Author

Trail stats

Distance
15.52 mi
Elevation gain
141 ft
Technical difficulty
Easy
Elevation loss
1,883 ft
Max elevation
2,026 ft
TrailRank 
25
Min elevation
282 ft
Trail type
One Way
Coordinates
247
Uploaded
May 27, 2021
Be the first to clap
Share

near Azpiroz, Navarra (España)

Viewed 71 times, downloaded 3 times

Trail photos

Photo of1. Paisaia-ibilbidea: Tolosa (GI-2135) - Azpirotz (NA-1300) errepide biezko paisaia-ibilbidea Photo of1. Paisaia-ibilbidea: Tolosa (GI-2135) - Azpirotz (NA-1300) errepide biezko paisaia-ibilbidea Photo of1. Paisaia-ibilbidea: Tolosa (GI-2135) - Azpirotz (NA-1300) errepide biezko paisaia-ibilbidea

Itinerary description

[EUSK.]
Aurrean dugun ibilbidea lineala eta goranzko edo beherazko joera izango du, eta ibilgailu motordunez edo bizikletaz egin daiteke.
Aldez aurretik, ibilbidea bi norantzetan egitea ere gomendatzen da, izan ere arroko paisaien beste angelu guztiak xehetasun handiz ikus daitezke. Azalpenak, Tolosako udalerritiak hasita emango dira:

Tolosako herrian hasita (Gipuzkoa), Usabal auzoan, kiroldegiaren aurrean, Araxes ibaiaren amaiera ikusi ahal izango da, Oria ibaiarekin bat egiten duen tokia. Handik, Lizartzarako norabidean, errepidea gero eta sigi-saga gehiago eginez joango da, Araxes ibaiaren parera joango baikara etengabe, inguruko zailtasun orografiko hain menditsuei aurre eginez. Lizartzara iritsi arte, haran ireki samar baten aurrean egongo gara, eta nekazaritza eta basogintzako paisaia nagusituko da Otxabio eta Erroizpe - Uli mendien hegaletan. Lizartza herria igaro ondoren, harana asko estutzen da, eta errepidea, ibaiaren ondoan, estutzen da. Tarte horrek Atallo eta Arribe (Araitz, Nafarroa) udalerrira iritsi arte iraungo du, eta artadiak eta hariztiak bezalako espeziez osatutako baso ia naturalez inguratuta egongo gara, baita Araxes ibaiaren ibaiertzeko basoaz ere. Hor ikusiko ditugu haraneko mendien eta mendien lehen malkar karstikoak eta egitura geomorfologikoak (interes geologiko handikoak). Era berean, tarte horretan ibaia bera ere xehetasun osoz ikusi ahal izango dugu, Natura 2000 Europako Sarearen barruan Kontserbazio Bereziko Eremu gisa katalogatuta baitago (biodibertsitate-balio handiak dituelako). Horrela, Nafarroako mugara iritsiko gara. Hemen bi atseden-gunetan gelditzeko bi aukera izango ditugu, muga horren alde bakoitzean. Leku hori igaro ondoren, Urkita mendi ikusgarrien oinetan egongo gara, eta kareharria garrantzi handiz azaleratzen den tarte batetik igaroko gara. Horrela, Atallora (Araitz) iritsiko gara, eta han paisaia berriro irekiko da. Mendebaldean, Aralarko Malloak nagusitzen dira (1400 metrotik gorako tontorrekin), ekialderantz Malkorraundi mendia eta aurrerago Elosta (800 metrotik gorakoak). Ibilbidearen zati honetan, Araitz, Betelu eta Larraun herrietako etxe eta baserri tipiko eta bereizgarriez gozatzeko aukera izango dugu. Betelun bainua hartu ahal izango dugu Araxes ibaiaren uretan, "Zigadia-Beroate" artadiaren Enklabe Naturalaren barruan. Honen ondoren, non harana berriz ahokatzen den, baso mistoz inguratuko gara Araxes ibaiaren iturbururaino iristeko. Ibilbide horretan, Lezaetatik igaroko gara, Elosta mendiaren eta haren magal eta karst biluzien magalen azpian, eta, aurrerago, errepidearen ertzean, bisitatzeko prestatu berri den karobi zahar bat ikusteko aukera izango dugu. Horrela, Araxes ibaiaren iturburura iritsiko gara, Azpirotzeko mendatearen igoerari hasiera emateko. Igoera hori 4 kilometro ingurukoa da, eta aldapa nahiko gogorrak ditu, baina ikuspegi panoramiko bikainak ditu, nondik Araitz bailara osoa, Aralarko Malloak eta Araxes ibaiaren arroko ia paisaia-multzo osoa begiztatu daiteken.

~ Hauek dira arroak dituen katalogazio nagusiak:
- Naturgune babestua: Aralarko Parke Naturala.
- Kontserbazio Bereziko Eremua (Natura 2000 Sarea): Araxes ibaia.
- Natura- eta paisaia-intereseko eremuak: Jazkugañe, Araxes eta Basabe haranak.
- Paisaia Bereziak eta Naturalak: Aralarko Malloak.
- Arreta bereziko paisaiak: Araxes eta Pagotako haitzartea, Araxesko nekazaritza eta abeltzaintzako espazioa.
- Udal intereseko paisaiak: Aralarko mendiko larreak eta Santa Barbara-Ezumendi.
- Interes geologikoko guneak eta puntuak: Larte-Erroizpeko karsta, Lizartzako Leitzako Falla, Gazteluko flysch-a, Araxes ibaiaren ibai-harana.
- EUNIS intereseko habitatak (European Nature Information System).
- Mehatxatutako hegaztien eta faunaren babesa (Pirinioetako muturluze eta bisoi europarra).
- Biodibertsitate-erreserbak eta korridore ekologikoak.
- Insalus eta Beteluko iturburu naturalen barruko urak babestea.
- Kultur Ondarea: ermitak, arkeologia-guneak (kobak, monumentu megalitikoak...), Done Jakue bidea, nekazaritza-herriak, abeltzaintzako ibilbide zaharrak.

[!!] Arroan aurki ditzakegun elementu eta espazio guztiak ahalik eta gehien errespetatzea, zaborrik ez botatzea eta ingurunea aldatzea, eta, hala badagokio, fauna ez oztopatzea eskatzen da. Hainbat hamarkadatan gutxi aldatuta egon den leku batean aurrean gaude, ez gaitezen gu izan aldaketa negatiboak egiten dugunak. Paisaia-balio handiko leku baten aurrean gaude, ezaugarri natural eta kultural ongi definituak dituena. Horretaz gozatzeko leku bat da, betiere modu jasangarri eta errespetuzkoan, denboran iraun dezan eta etorkizuneko belaunaldiek ere ezagutu eta goza dezaten.

--- --- ---

[CAST.]
El recorrido que tenemos delante será lineal y con tendencia ascendente o descendente, y se puede realizar en vehículo motorizado o en bicicleta.
Previamente, también se recomienda realizar el recorrido en dos direcciones, ya que todos los demás ángulos de los paisajes de la cuenca son visibles con gran detalle. Las explicaciones se realizarán comenzando por el municipio de Tolosa:

Comenzando por Tolosa (Gipuzkoa), en el barrio de Usabal, frente al polideportivo de Usabal, se podrá observar el final del río Araxes, donde confluye con el río Oria. Desde aquí, ya en dirección hacia Lizartza, la carretera irá haciéndose cada vez más zigzag, ya que iremos continuamente a la par del río Araxes, salvando las dificultades orográficas tan montañosas del entorno. Hasta llegar a Lizartza, estaremos ante un valle relativamente abierto, donde predominará el paisaje agrario y forestal en las laderas de las montañas de Otxabio y Erroizpe - Uli. Una vez pasado el pueblo de Lizartza, el valle se estrecha de forma muy pronunciada, y la carretera, junto al río, se estrecha. En este tramo, que durará hasta llegar al municipio de Atallo y Arribe (Araitz, Navarra), estaremos rodeados de bosques prácticamente naturales de especies como los encinares y los robledales, y también del bosque de rivera del río Araxes. Es aquí donde podremos observar los primeros paredones kársticos y las diferentes estructuras geomorfológicas de las laderas y montañas del valle (de alto interés geológico). Del mismo modo, en este tramo también podremos observar con todo detalle el propio río, el cual está catalogado dentro de la Red Europea Natura 2000 como Zona de Especial Conservación (por sus altos valores de biodiversidad). Así, llegaremos a la muga con Navarra. Aquí tendremos dos opciones de parar en dos áreas de descanso, cada una en cada lado de dicha muga. Una vez pasado este sitio, donde estaremos a los pies del imponente monte Urkita, pasaremos por un tramo donde la roca caliza aflora con mucha significancia. Así, llegaremos a Atallo (Araitz), donde el paisaje se vuelve a abrir, estando a las puertas del espacio donde al oeste las Malloak de Aralar toman protagonismo (con picos de más de 1400 metros), al igual que hacia el este el monte Malkorraundi y más adelante Elosta (los cuales superan los 800 metros). En esta parte de la ruta, podremos disfrutar de las casas típicas y muy características de los pueblos del Araitz, Betelu y Larraun, donde en cada uno de ellos existen diversos tipo de servicios. Es en Betelu donde podremos disfrutar de un baño en las aguas del río Araxes, dentro del Enclave Natural del Encinar "Zigadia-Beroate". Después de esto, donde el valle se vuelve a encajonar, nos rodearemos de bosques mixtos para llegar hasta el nacedero de río Araxes. En este trayecto pasaremos por Lezaeta, a los pies del monte Elosta y sus laderas de canchales y karst desnudo, y más adelante, podremos parar para ver al borde de la carretera un antiguo calero recién habilitado para su visita. Así llegaremos al nacedero del Araxes, para dar comienzo a la subida al puerto de Azpirotz, una subida de aproximadamente 4 kilómetros con rampas exigentes pero con unas vistas panorámicas estupendas de todo el valle de Araitz, las Malloas de Aralar y casi todo el conjunto paisajístico de la cuenca del río Araxes.

~ Éstas son las principales catalogaciones que tiene la cuenca:
- Espacio Natural Protegido: Parque Natural de Aralar.
- Zona de Especial Conservación (RN2000): río Araxes.
- Espacios de Interés Natural y Paisajístico: valles de Jazkugañe, Araxes y Basabe.
- Paisajes Especiales y Naturales: Malloas de Aralar.
- Paisajes de Atención Especial: desfiladero de Araxes y Pagota, espacio agroganadero de Araxes, Santa Barbara-Ezumendi.
- Paisajes de Interés Municipal: pastos de montaña de Aralar.
- Patrimonio Natural:
- Zonas y puntos de Interés Geológico: karst de Larte-Erroizpe, Falla de Leitza en Lizartza, flysch de Gaztelu, valle fluvial del río Araxes.
- Hábitats de Interés EUNIS (European Nature Information System).
- Protección de Aves y fauna amenazada (Desmán del Pirineo y Visón Europeo).
- Reservas de Biodibersidad y Corredores Ecológicos.
- Protección de aguas interiores de los manantiales naturales de Insalus y Betelu.
- Patrimonio Cultural: ermitas, espacios arqueológicos (cuevas, monumentos megalíticos...), camino de Santiago, pueblos agrarios.

[Ésta ruta también se recomienda realizar en el sentido opuesto, pudiendo ver con el mismo detalle otros ángulos de los paisajes de la cuenca].

[!!] Se ruega que se respete al máximo todos los elementos y espacios que podemos encontrarnos en la cuenca, no verter basura y alterar el medio, y si diera el caso, no entorpecer a la fauna existente. En un lugar que ha permanecido así, poco alterado, durante décadas; no seamos nosotros los que lo alteremos negativamente. Estamos ante un lugar de gran valor paisajístico, con caracteres naturales y culturales bien definidos. Es un lugar para disfrutar de el, siempre de forma sostenible y respetuosa, para que pueda perdurar en el tiempo y también lo puedan conocer y disfrutar las generaciones futuras.

Waypoints

PictographWaypoint Altitude 292 ft

Amarotzeko iturria eta garbilekua

PictographWaypoint Altitude 316 ft

Araxesko paper-industria zaharra

PictographWaypoint Altitude 318 ft

Txaramako bainulekua

PictographWaypoint Altitude 377 ft

Araxesko ur-kanala

PictographWaypoint Altitude 439 ft

Lizartzako udalerria

PictographWaypoint Altitude 461 ft

Errota

PictographWaypoint Altitude 471 ft

Ermitalde auzoa

PictographWaypoint Altitude 476 ft

Flysch egitura

PictographWaypoint Altitude 469 ft

Insalusko ur-industria eta antzinako bainutegia

PictographWaypoint Altitude 498 ft

Lizartzako kantera eta karetokia

PictographWaypoint Altitude 685 ft

Kantxal egiturak

PictographWaypoint Altitude 555 ft

Ilarratzuko Mikeleteen etxea

PictographWaypoint Altitude 557 ft

Ilarratzuko atseden lekua

PictographWaypoint Altitude 558 ft

Atalluko atseden lekua

PictographWaypoint Altitude 617 ft

Burusburuko meategiak

PictographWaypoint Altitude 659 ft

Burusburuko meategiak 2

PictographWaypoint Altitude 694 ft

Errota zaharraren egiturak

PictographWaypoint Altitude 705 ft

Atalloko herria

PictographWaypoint Altitude 719 ft

Arribeko herria

PictographWaypoint Altitude 778 ft

Beteluko herria

PictographWaypoint Altitude 818 ft

Beteluko urak eta antzinako bainutokia

PictographWaypoint Altitude 821 ft

Beteluko bainulekua

PictographWaypoint Altitude 851 ft

Beteluko burdinola

PictographWaypoint Altitude 849 ft

Beteluko artadia

PictographWaypoint Altitude 901 ft

Zentral hidroelektrikoa

PictographWaypoint Altitude 1,056 ft

Lezatea

PictographWaypoint Altitude 1,091 ft

Karetokia

PictographWaypoint Altitude 1,177 ft

Araxes ibaiaren jaiotza

PictographWaypoint Altitude 1,682 ft

Azpiroz herria

PictographWaypoint Altitude 2,019 ft

Aralarko Malloetako ikuspegia

PictographWaypoint Altitude 2,022 ft

Azpirotzeko portua

Comments

    You can or this trail