Oimbra, a vila dos tres pazos e tres capelas

Oímbra naceu, claramente, no Outeiro que domina a poboación. este outeiro é un castro prerromano que, aparte das inmellorables vistas do val do Támega e Portugal, ofrece o misterio de sete petróglifos e moitos máis penedos con rebaixes e marcas estrañas.
A ruta comeza nun camiño, comeza na capela do patrón dos camiñantes, San Roque. Moderadamente ben conservada, aínda ten o cabildo (lugar cuberto no adro) e o cruceiro de catro chanzos, como corresponde a unha vila señorial. Como curiosidade engadida, dúas pedras dos bancos do cabildo son petróglifos prehistóricos reutilizados.
Dende a capela, en dirección oeste, o castro domina a vista, e o camiño, entre hortas e viñas, faise apetecible. Dende o cruce que hai a uns cen metros collemos á dereita para entrar na rúa Maior, a carón dun pazo moi modernizado e que tivo tempos millores. Deixando o pazo atrás, chegamos á praza presidida, por unha parte, pola igrexa moderna, e pola outra pola pequena e fermosa capela do Carmo, de gran tradición na poboación. Xusto na subida da praza atopamos un pazo que conserva moi ben unha impresionante porta carreira e arcada, o Pazo dos Charramangos, que ten dúas labras heráldicas no seu interior.
Seguindo por esta rúa, os exemplos e detalles da arquitectura popular son moitos e moi chamativos, como os corredores e as adegas. Outra singularidade a destacar e a gran cantidade de fontes e lavadoiros que imos atopando. A carón da fonte, ao final da rúa, nos sorprenderá a escaleira medieval que axuda a achegarse á igrexa vella, e que se supón feita para dar servizo ao vello castelo de Oímbra, hoxe desaparecido pero con restos evidentes.
Dende aquí subimos pola Porbaila, e se o veciño o ten a ben, veremos unha fonte arcada medieval co mesmo nome. O camiño de subida é importante pero cortiño e lévanos dereitos á igrexa parroquial vella. Neste templo destaca a cabeceira, barroca e a Capela do Conde, lateral e adobiada cun exquisito reloxo solar. Se damos a volta completa, na parede norte consérvase un lenzo onde atopamos, á altura dos ollos, nada habitual, oito canzorros románicos e varias marcas de canteiro. E dando a volta completa á igrexa estaremos no alto das escaleiras máis fermosas da comarca do Támega. Unhas escaleiras que convidan a sentarse e desfrutar da paisaxe de montes e viñas, cousa que asenta a idea de que esre val do Támega é a Toscana galega.
Para baixar, usaremos a calzada medieval que comunica a igrexa co castelo, e veremos claramente a súa contorna, hoxe ocupada por varias casas que collen o nome do castelo para chamarse o barrio de tal nome. Pouco queda do que se dicía a residencia de verán dos Condes de Monterrei, salvo os cimentos e unha labra heráldica. No 1640, cando comezou a guerra con Portugal, foi o primeiro obxectivo de tal guerra e quedou destruído ata nosos días.
A carón do castelo atopamos outra capela máis, bastante estragada, que daba servizo á fortaleza. E na mesma praza, o Pazo Reitoral, vello e ben conservado, pero moi abandonado, cun aire romántico e decimonónico. Un pouco máis abaixo, e partindo da fonte do pazo, hai outro lavadoiro máis.
Seguimos baixando, e chegaremos á estrada principal, onde, antes de voltar ao punto de partida, aínda veremos unha casa señorial coa cruz beneditina de Celanova e unha labra na que destacan as cinco estrelas da casa dos Fonseca, xusto enfronte da fonte de chafarís que hai no cruce de camiños. De volta, pasaremos entre viñas tradicionais e hortas con froitos moi apetecibles que a xente do lugar regala sen condicións.
E por fin, chegaremos de novo á capela de San Roque, non antes de que a natureza nos regale de novo a fermosa vista da vila, da igrexa vella, as viñas e o castro cuio nome antigo é Onimbriga.